1970’lerin Hippi kültürü ile hayatımıza giren doğal yaşam özleminin, insanoğlunun çevresine ve Dünyaya yol açtığı değişikliğin 1990’larda ölçülebilir ve bilimsel olarak ispatlanabilir boyutlara gelmesi ile birleşerek ortaya çıktı “yeşil bina” olgusu. Sera gazları salınımın üçte birinden, tüm kullanılan elektriğin dörtte üçünden fazlasının binalarda kullanıldığı [1] göz önüne alındığında, konun ne kadar vahim olduğu ortada. Hastaneler ise, tüm karbon ayak izinin yaklaşık %10’u [2] gibi oldukça önemli bir dilimini kapsamakta. Bunun yanında, tedavi mekânın fiziksel özelliklerinin (günışığı alması, akustik yalıtım, vb.) hasta tedavisinde önemli etkileri olduğuna işaret eden birçok çalışma yapılmaya başlandı. Yani küresel ölçekte de baksanız, hasta ölçeğinde baksanız araştırmalar “yeşil bina” ya işaret etmekte. ABD’de yapılan bir araştırma yılda 2 milyon hastane ziyaretçisinin, hastanede enfekte olduğunu gösteriyor[3]. Başka bir araştırma ise günışığı alan bir odada kalan hastaların %20’sinin daha az ağrı kesiciye ihtiyaç duyduğunu göstermekte[4].
LEED SERTİFİKASYONU
Yeşil bina sayısı arttıkça, bu işin bir standardı olması gerektiği açığa çıkmış ve birçok ülkede yeşil bina sertifikasyon sistemleri oluşmaya başlamıştır. ABD’de ortaya çıkan LEED programı (Leadership in Energy and Environmental Design), kar amaçlı olmayan bir sivil toplum kuruluşu (STK) olan USGBC (U.S. Green Building Council) tarafından 1994 yılında ortaya çıktı. Bağımsız, şeffaf ve dinamik yapısı sayesinde ABD dışında da yeşil bina standardı olarak kullanılmaya başlandı. Günümüzde 150’den fazla ülkede 72.000’den fazla proje bu programa dahil oldu [5] . LEED sertifikası, zaman içinde evrimleşerek bugün 4. versiyonuna gelen, hastane, okul gibi özel bina programları olan, tüm dünyada kabul gören geniş bir sertifikasyon ailesi.
LEED ALT BAŞLIKLARI;
LEED sertifikası aşağıdaki alt başlıklar altında çeşitli seçenekler sunan ve uygulanan seçenekler üzerinden projeye toplam 110 kredi üzerinden puan veren, çoktan seçmeli bir sistem. Aldığınız puan, sonunda alacağınız sertifikanın seviyesini belirlemekte. Bu seviyeler LEED sertifikalı (40-49 puan), LEED Gümüş (50-59 puan), LEED Altın (60-79 puan) ve LEED Platin (80-110 puan) olarak belirlenmiş. Alt başlıklar;
- Bina çevresi ve ulaşım
- Sürdürülebilir arazi geliştirme
- Su korunumu
- Enerji verimliliği
- Kullanılan malzeme ve doğal kaynaklar
- Yapı İç Mekân Kalitesi
- Yenilikçi veya Yöresel Uygulamalar
TESİS YÖNETİMİNİN ÖNEMİ
LEED sertifikasyonunun belki de de en önemli özelliği, binanın ömrü boyunca izlenecek bir yol haritası sunuyor olması. Yapılan araştırmalar, binaların ne kadar iyi planlanırsa planlansın, eğer bilinçli bir şekilde işletilmezse hedeflenen verimliliğe ulaşamadığını gösteriyor. Eğer istenirse, bina işletme evresinde, LEED O&M (Operations and Maintenance) sertifikası ile yola devam etmek ve işletme maliyetlerini kontrol altına almak mümkün.
TÜRKİYE’DE LEED
Halihazırda Türkiye’den 400’den fazla projenin LEED sistemine dahil olduğu, bunlardan 7 tanesinin hastane projesi olduğu görülmekte[5] . 2012 yılında yayınlanan bir genelge ile Sağlık Bakanlığının 200 yatak ve üzeri kapasitedeki tüm hastanelerde LEED sertifikasını zorunlu hale getirmesiyle bu sayının hızla artacağı tahmin edilmekte. Bu tür sertifikaların kullanım ve bilinirliğinin artmasının, ileride ulusal bir yeşil bina programının oluşumuna da katkı sağlayacaktır. Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği (ÇEDBİK) [6] , ilgili bakanlıklar ve diğerleri bu konuda önemli adımlar atmaktalar.
SAĞLIK TURİZMİ VE LEED
LEED sertifikasının esas ve en önemli amacının binaların çevreye olan etkisi ve enerji kullanımını azaltmak olduğu açık, fakat tüm dünyada kullanımının hızla artmasının ardında bir neden daha var; kalite algısı. Özellikle yurtdışından gelecek hastalar için bildikleri bir kalite standardını görmek çok önemli bir artı puan olmakta. Türkiye gibi sağlık turizminde fiyat ve eğitimli personel açısından önemli rekabet gücüne sahip olan bir ülkenin en önemli hedefi kalite algısı oluşturmak olmalı. LEED ve benzeri uluslararası sertifikasyonlar bu kalite algısını oluşturmada yardımcı olabilirler.
#YeşilBina #Hastane #LEED
