Yaz mevsimiyle beraber dış mekanlarda yapılan sporlar hayatımızda daha fazla yer almaya başladı. Açık havada gerçekleşen koşular, tenis maçları, bisiklet turları ve havuz sporları yaz aylarının vazgeçilmezlerinden oluyor. Ancak dikkat! Yaz sıcağında, dış ortamlarda spor yaparken bazı kurallara çok dikkat etmek gerekiyor, çünkü önemsemediğimiz hatalar tendon yaralanmalarından kırık oluşumuna, bel fıtığından menisküs yırtığına, omuz çıkığından diz ve ayak bileği burkulmalarına kadar son derece önemli sağlık problemlerine yol açabiliyor.
Acıbadem Maslak Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet E. Erdil yaz mevsiminde dikkat etmemiz gereken en önemli 2 kuralın ise spor öncesi hazırlık ve sıvı dengesi olduğuna dikkat çekerek, “Yaz aylarında sıcak hava ve nem nedeniyle vücudumuz daha fazla sıvı kaybediyor. Kaslarımız da daha çabuk yoruluyor ve daha kolay sakatlanıyor. Spor yaparken sıvı tüketimimizi arttırmalı ve kaslarımızı spor öncesinde mutlaka ısınma egzersizleriyle hazırlamalıyız” uyarısında bulunuyor. Acıbadem Maslak Hastanesi Ortopedi ve Travmataloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet E. Erdil yaz mevsiminde spor sırasında en sık yaptığımız 6 hatayı anlattı, önemli önerilerde bulundu.
Hata: Az su içmek
Doğrusu: Yaz mevsiminde sıcak ve nemli hava nedeniyle vücudumuzun sıvı kaybı artıyor. Spor yaparken ek bir sıvı kaybıyla vücudumuzun sıvı-mineral dengesi çok daha kolay bozulabiliyor. Kaslarımız sıvı-mineral dengesinden kolayca etkileniyor. Dolayısıyla vücutta sıvı eksikliği nedeniyle bazı minerallerin kaybı sonucunda; kramplar, kas yaralanmaları, tendon kopmaları gibi sakatlanmaların yanı sıra kalp rahatsızlıkları gibi hayati tehlikeler oluşabiliyor. Yaz sıcağında sporu öğle saatleri yerine güneşin daha az etkili olduğu zamanlarda yapmanız, sık molalar vermeniz ve bol bol sıvı tüketmeniz çok önemli. Sıvı tüketiminin normal koşullarda en az 2 litre olması gerekiyor. Ancak dış ortamlarda yapılan sporlarda bu miktarı, terlemeyle oluşan kaybın miktarına göre arttırmanız gerekiyor. Prof. Dr. Mehmet E. Erdil sıvıyı azar azar ve sık aralıklarla tüketmenizin daha doğru olacağını belirterek, “Susuzluk hissettiğimizde spora mutlaka su molası vermeliyiz” diyor.
Hata: Yanlış ayakkabı /ekipman seçimi
Doğrusu: “Hangi sporu yaparsak yapalım, ayakkabı seçimimiz daima spora özel dizayn edilmiş spor ayakkabıları olmalı” bilgisini veren Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet E. Erdil sözlerine şöyle devam ediyor: “Aslında bu durum yaz ve kış mevsiminde farklılık göstermemekle beraber, yazın dış ortamlarda yapılan sporlar nedeniyle zemin problemleri daha çok yaşanabiliyor. Uygun olmayan zeminde, uygun olmayan bir ayakkabıyla spor yapmak adeta sakatlanma için davetiye çıkartmak gibi oluyor. Hatalı ayakkabı nedeniyle yaz mevsiminde en sık ayak bileği burkulmaları ve dizde bağ yaralanmaları şeklinde sakatlıklar yaşanıyor. Bu nedenle ayakkabılarımızı mutlaka ayak tipimizi öğrendikten sonra, yapacağımız spora özgü olarak almalıyız. Ayrıca standart dışı zeminlerde çok daha dikkatli olunmalı, çünkü giyilen ayakkabılar standart zemine uygun olarak üretildikleri için ıslak ve tozlu zeminlerde ayakkabıların stabilitesi bozulabiliyor. Bunun sonucunda da kayma ve burkulmalar yaşanabiliyor. Benzer olarak, dış ortamlarda yapılan sporlarda kullanılan tenis raketi, golf sopası, eldiven, kürek gibi ekipmanlar da profesyonellik düzeyine ve planlanan aktiviteye uygun olmalı. Aksi halde omuz tendon ve kıkırdak yaralanmaları ile el bileği bağ yaralanmaları gibi sakatlıklar oluşabiliyor.
Hata: Kaslara ani yüklenme yapmak
Doğrusu: Kışın özellikle de Covid-19 pandemisi nedeniyle aldığımız fazla kilolardan bir an önce kurtulmak hepimizin isteği. “Ancak uzun süre spor yapmadığımızda, kaslarımıza çok hızlı yüklendiğimizde kas ile tendon yırtıkları ve kopmaları gibi önemli sorunlar gelişebiliyor” diyen Prof. Dr. Mehmet E. Erdil şu bilgileri veriyor: “Özellikle orta yaş grubundaki bireylerde mevcut kas tendon yaralanması riski ani yüklenmelerde çok ciddi oranda artıyor. Yapacağımız sporu bir program dahilinde ve dozajı yavaş yavaş arttıracak şekilde planlamamız, spor öncesi en az 15 dakika kaslarımıza germe ve açma egzersizleri yapmamız bizi olası sakatlıklardan koruyacaktır.”
Hata: Kaygan zeminlere dikkat etmemek
Doğrusu: Özellikle havuz sporları yaparken bir an önce suyla buluşmak amacıyla kaygan zeminde hızlı hareket etmek veya havuza atlarken dikkatsiz davranmak; ayak bileğinde burkulmalara, dizde dönmelere, hatta düşme sonucu kırık oluşumuna neden olabiliyor. Kaygan zeminlerde hareketlerimize dikkat etmek bizi bu tür birçok aksilikten koruyabiliyor.
Hata: Suya kafa üstü atlamak
Doğrusu: Yaz mevsimi denilince aklımıza önce havuz ve deniz geliyor. Yüzme genel itibariyle ortopedik rahatsızlıklara en az yol açan ve rehabilitasyon açısından çok faydalı bir spor olmasına karşın, özellikle sığ suya kafa üstü atlamak veya yüksek yerlerden suya atlamak, pek çok önemli sorunlara neden olabiliyor. Örneğin basit bel boyun spazmlarından hayati tehlikelere yol açabilen boyun bölgesi omurilik yaralanmaları ve boyun kırıkları gibi. Dolayısıyla çok yüksek olmayan yerlerden, tekniğe uygun atlamanız, suya gireceğiniz yerin derinliğini önceden kontrol etmeniz, bu tür yaralanmaların önlenmesi için çok önemli.
Hata: Sınırları zorlamak
Doğrusu: Yaz aylarının en popüler sporları olan plaj voleybolu ve tenis gibi hem omuz eklemini aktif kullandığımız hem de düşme ihtimalimiz olan aktiviteler omuz çıkığıyla sonuçlanabiliyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet E. Erdil bu durumun cerrahi tedavi gerektirebilecek kıkırdak yaralanmasına yol açabileceği uyarısında bulunarak, “Bu nedenle baş üstü hareketlerin sık yapıldığı dış ortam sporlarında, maç ve antreman öncesinde germe ile ısınma egzersizlerine mutlaka zaman ayırmalıyız. Baş üstü hareketlerimizde olası düşmelere karşı dikkatli olmamız, zıplamalı sporlarda zemin kontrolünü önceden yapmamız, tekniğe uygun olarak ve kendi sınırlarımızı fazla zorlamadan spor yapmamız, travmatik omuz çıkığı oluşumunu önleyecektir” diyor.
#AcıbademHastanesi #YazınSporYapmak #Sağlık #SağlıklıYaşam #SporKuralları
