PAYE ve AÇEV tarafından yürütülmekte olan ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı işbirliğiyle kurulan Van Travma Sonrası Aile Danışmanlık Merkezi, 9 Nisan 2012 tarihinden itibaren bölgede hizmet veriyor.
Afet ve krizler sonrasında ortaya çıkan akut stres belirtileri müdahale edilmediği takdirde kronik ve psikolojik rahatsızlıklara yol açmaktadır. Bu nedenle, akut dönemdeki ilk psikolojik yardımın sonrasında olaya maruz kalanların/tanık olanların uzun vadede desteklenmesi ve takip edilmesi gereklidir. Merkez, bu ihtiyaçları karşılamak, yerel kaynakları güçlendirerek akut dönem sonrası gerekli olan psikolojik hizmetleri sağlamak için kurulmuştur.
Van Travma Sonrası Aile Danışmanlık Merkezi’nde, doğal afetin yol açtığı psikolojik travmanın duygusal, zihinsel ve davranışsal belirtilerinin giderilmesine yönelik uzun vadeli müdahaleler yapılıyor. Aile ilişkilerinde yaşanan güçlükler, kaygılar ve korkular, geçmiş olumsuz yaşantılar, yas, depresyon, öfke patlamaları, anne baba becerileri vb. gibi alanlarda yetişkin ve çocuklara ücretsiz psikolojik destek veriliyor. Merkezde 2 uzman yetişkinlerle, 2 uzman ise çocuk-gençlerle çalışarak danışmanlık ve terapi çalışmalarını sürdürüyor. 1 uzman ise saha çalışmalarını yürütüyor.
Düzenli aralıklarla Van Travma Sonrası Aile Danışmanlık Merkezi çalışanlarına PAYE(Psikolojik Travma ve Krize Müdahale, Araştırma ve Eğitim Derneği) ekibinden gelen uzman psikologlar tarafından süpervizyon veriliyor. Diğer merkezlerle koordineli bir şekilde, anne-babalara, gençlere ve belli meslek gruplarına yönelik özellikle çocuk koruma ve anne-baba eğitimlerini içeren psikoeğitsel oturumlar düzenleniyor, geniş katılımlı çalışmalarla bireylerin adaptasyon ve başa çıkma mekanizmalarının güçlendirilmesine çalışılıyor.
Merkezin saha çalışmaları kapsamında Van merkezde konteyner kentlerin tümüne ve Erciş’teki konteyner kentlerin bir kısmına gidilmiştir. Merkez saha ekibi Nisan ayının başından beri konteyner kentlerine giderek 1300 aile ile sıcak temas kurdu. İhtiyaç analizleri sonucunda bazı temel fiziksel ihtiyaçların yanı sıra her an deprem olacakmış gibi korkma, aile bireyleri için kaygılanma, kapalı ortamlara girememe, gözünün önüne sık sık gelen deprem görüntüleri, uyku ve yeme problemlerine yönelik sıkıntı yaşayan ve psikolojik desteğe ihtiyaç duyan bireyler tespit edilmiştir. Ayrıca, çocuklarda deprem sonrası anneye yapışma hali, ağlama krizleri, uyku ve yeme problemleri, huzursuzluk hali gibi problemler de görülmüştür.
230 YETİŞKİN VE 150 ÇOCUĞA HİZMET VERİLDİ
Van Travma Sonrası Aile Danışmanlık Merkezi’nde yapılan psikoterapi çalışmaları danışmanlık ve terapi hizmetleri olarak belirleniyor. Danışanlara verilen hizmetin içeriği ve ne kadar süreceği bireysel ihtiyaçlar ile belirlenen hedefler doğrultusunda terapist ve danışanın ortak kararı ile oluşturuluyor. Başvuran kişilerin ihtiyaçları ve belirlenen terapi hedefleri gerçekleştirilecek olan seans sayısını belirliyor.
Merkeze başvuran ve hizmet verilen toplam yetişkin danışan sayısı 230 iken çocuk danışan sayısı ise 150 civarındadır.
Merkezdeki uzmanlar, başvuran danışanların önemli bir çoğunluğunda deprem öncesi başka olumsuz yaşantılar olduğunu ve depremle birlikte bunların da tetiklenerek kişideki adaptasyon halini bozduğunu belirttiler. Bu kişilerle uzun soluklu terapi çalışmalarının yürütüldüğünü vurguladılar. Uzmanlar, özellikle ilişki, karar verme ve var olan kaynaklarını kullanma gibi öğrenme sürecini de içeren danışmanlık hizmetlerinin de yaygın olarak verildiğini söylediler. Bazı durumlarda ise bilgisizliğe bağlı davranış sorunlarını veya kaygıyı azaltmak adına bilgilendirici ve destekleyici çalışma yapmanın kişilerin ihtiyaçlarını karşılayabildiğini ifade ettiler.