Türk Toraks Derneği’nin 3 – 7 Nisan 2013 tarihleri arasında Antalya Maritim Pine Beach Kongre Merkezi’nde düzenlenecek olan 16. Yıllık Kongresi’nde “Türkiye’de Akciğer Nakli Programlarının Kurulması” konusu tartışılacaktır. Türk Toraks Derneği Akciğer Nakli Çalışma Grubu Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Bedrettin Yıldızeli kongre öncesinde Türkiye’de akciğer nakil programlarının gelişmesi ile ilgili bilgi veriyor.
Vücudumuzdaki her hücre işini yapabilmek için oksijene ihtiyaç duyar ve bu ihtiyaç temel solunum organımız olan akciğerler tarafından karşılanır. Akciğerler nefes aldığımızda havadaki oksijeni içerir, vücutta açığa çıkan karbondioksiti de dışarı taşır. Bu olayın sürekli olarak yapılması gerekir, çünkü organizma için çok önemli bir madde olan oksijenin vücutta herhangi bir deposu yoktur. Çeşitli nedenlerden dolayı hasar gören akciğerler bu döngüyü sağlayamazlar. Kişinin hayatını devam ettirebilmesi için, tedaviyle düzelemeyecek kadar ileri derecede hasar gören akciğerlerin yerine sağlıklı akciğer nakledilmesi gerekir.
AKCİĞER NAKLİ PEK ÇOK HASTALIKTA BAŞARI İLE UYGULANIYOR!
Akciğer nakli, son dönem akciğer hastalıklarının tedavisinde tek çaredir. Nakil yapılamaması durumunda bu hastaların kaybedilmesi kaçınılmazdır. Bir başka deyişle, son dönem akciğer hastalığı olan ve 2 yıllık yaşam beklentisi %50’nin altında olan hastalar, akciğer nakli için uygun hastalardır.
Son dönem Akciğer Hastalıkları; Kronik tıkayıcı akciğer hastalığı (KOAH) ve/veya amfizem, sigara içimine bağlı alfa-1 antitirpsin yetmezliği, Akciğer fibrozu, Kistik fibroz, Primer akciğer hipertansiyonu, Sarkoidoz, Bronşektazi, Lenfanjiyoleyomiyomatoz gibi hastalıklar Akciğer Nakli gerektiren başlıca hastalıklardır.
Dünyada ilk kez 1983 yılında başarılı tek akciğer nakli, 1985 yılında ise başarılı çift akciğer nakli yapılmıştır. Bunu takip eden dönemde tüm dünyada Akciğer Nakil programları başlamış ve şu anda yılda 3000’den fazla akciğer nakli yapılmaktadır.
Ülkemizde ise 2000’li yılların başında Akciğer Nakli ile aktif olarak ilgilenilmeye başlanmakla beraber, hastaneden taburcu olan ve en uzun yaşayan Akciğer Nakli ameliyatları Nisan 2009 tarihinde gerçekleşmiştir. Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Hastanesinde tek taraflı akciğer naklini takiben, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde de çift taraflı akciğer nakli başarılı bir şekilde yapılmıştır. Ülkemizde 2013 itibarı ile Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi başta olmak üzere toplam 6 merkezde Akciğer Nakli ruhsatı bulunmaktadır. Diğer merkezler Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi ve Gülhane Askeri Tıp Akademisi Ankara Hastanesi’dir.
ORGAN NAKİL MERKEZLERİ CİDDİ BİR ALT YAPI GEREKTİRİR!
Akciğer nakli, diğer organ nakillerine kıyasla çok uzun ve yorucu bir çalışmayı gerektirir. Tek akciğer nakli için 6 saat, çift akciğer nakli içinse 12 saatı bulan çalışma gerekmektedir. Nakil sonrası da hastalar uzun bir süre yoğun bakımda izlenir ve ortalama 3 hafta içerisinde hastalar taburcu edilebilir. Organ ve doku nakli hizmetleri yönetmeliğine göre, bir hastanenin Akciğer Nakil Merkezi olabilmesi için 15 adet birim ve akciğer nakli konusunda tecrübe sahibi uzmanlık gerekmektedir. Merkezin aynı zamanda gelişmiş ileri bir Göğüs Cerrahisi ve Kalp Damar Cerrahisi alt yapısına sahip olması gerekmektedir.
Organ nakillerinin başarılı olabilmesindeki bir diğer etken ‘Donör’ adı verilen organ bağışlarıdır. 2011 yılında ülkemizde 1291 beyin ölümü teşhisine karşılık, sadece 333 aile organ bağışında bulunmuştur. 2012’de ise 1040 kişiye beyin ölümü teşhisi kondu, ancak sadece 251 kişi bağış yaptı. Bu sayılar çok yetersizdir.
Özellikle son yıllarda ülkemizde Akciğer Nakil merkezlerinin artması ve bu konuda yurtdışı eğitimi almış uzmanların göreve başlaması sayesinde ülkemizde şu anda emekleme aşamasından yürüme aşamasına geçmiş olan Akciğer Nakil programlarının daha başarılı bir şekilde devam edeceği gerçektir.