Çocukluk döneminde fazla tomografi çektirenlerin ileride beyin ya da kan kanserine yakalanma riskinin artabileceği haberleri üzerine Türk Radyoloji Derneği bir açıklama yaptı.
Derneğin konuya ilişkin yaptığı yazılı açıklama şöyle;
Bilgisayarlı tomografi (BT) çok değerli bir tanı yöntemidir ve tedavinin nasıl yapılacağı konusunda çoğu zaman temel yönlendirici unsurdur. Eğer çocuğunuzun bilinen ciddi bir hastalığı varsa ve tanı ve tedavi yaklaşımı için BT tetkiki gerekiyorsa, bir başka deyişle beklenen yararı zararından daha fazla ise, hiç çekinmeden tetkiki yaptırmalısınız. Ultrasonografi ve Manyetik Rezonans Görüntüleme radyasyon içermeyen görüntüleme yöntemleridir. Bazen bu yöntemler BT ile aynı tanısal sonuçları verebilir. Bu nedenle tetkiki isteyen çocuk doktorunuza ve BT incelemesini gerçekleştirecek radyoloji doktorunuza çocuğunuz için alternatif yöntemler olup olmadığını sorarak sizi bilgilendirmelerini isteyebilirsiniz.
BT ve radyasyon konusunun görsel ve yazılı basında son dönemde çok sık işlendiği görülmektedir. Bu konuda çıkan haberlerin bir bölümü doğru olmakla birlikte içeriğinde çok eksik ve yanlış bilgiler de barındırabilmektedir. Bu tip haberlerde radyasyona bağlı bazı riskler göz ardı edilirken bazı riskler de abartılmakta ve maalesef hastaların gerekli durumlarda da tomografi çektirmekten kaçınması söz konusu olabilmektedir.
Yaşamında sadece bir BT tetkiki yaptıran bir çocuğun radyasyona bağlı kanser riskinin yaklaşık % 0.03-0.05 gibi düşük bir oranda artacağı tahmin edilmektedir. Doğal olarak hayat boyu değişik nedenlerle ek radyasyon maruziyeti bu riski artıracaktır. Ancak unutulmamalıdır ki BT tetkiki bazen çocuğunuz için gerekli sonucu verecek tek inceleme yöntemi olabilir. Teknik olarak, çocuklarda erişkinlere uygun radyasyon dozlarıyla BT çekimi yapılırsa çocukların vücut kitlesi daha küçük olduğundan toplamda alacakları radyasyon daha fazla olur.
“Radyasyonu kiloya göre ayarlayın”
BT tetkikinin mutlaka yapılması gerekiyorsa, tetkik sadece incelenmesi gereken bölgeye sınırlı olarak ve verilen radyasyon dozu çocuğun kilosuna ve yaşına göre ayarlanarak yapılmalıdır. Bu son dönemde radyolojik cihaz teknolojisindeki gelişmeler sayesinde kolaylıkla gerçekleştirilebilmektedir. Bununla birlikte, bazı merkezlerde halen erişkin ve çocuklara aynı dozlarda çekim yapıldığı bilinmektedir. Uygun olmayan cihazlarla yapılan yetersiz BT çekimleri nedeniyle tekrar tekrar çekim yapılması gerekebilmekte, bu da toplamda çocuğun maruz kaldığı radyasyonun artmasına yol açmaktadır. Çocuğunuza çekim yapılmadan önce radyoloji doktorunuzdan bu konuda bilgi almanız kuşkusuz yararlı olacaktır.
Sonuç olarak, birçok hastalığın tanısında vazgeçilmez bir yöntem olan BT gerekli durumlarda ve uygun şekilde yapıldığında alınan risk çok düşük olup tetkikin sağlayacağı faydalar nedeniyle kabul edilebilecek düzeydedir. Çocukları gereksiz tanısal radyasyondan korumak, gereken durumlarda ise tetkiki en uygun dozda yapabilmeyi sağlamamız gerekir.
