‘Kronik Hastalıklarda Sürdürülebilir Sağlık Çözümleri’ projesi sağlıkta sürdürülebilirliğe ve Türkiye’de kronik hastalıkların kontrol Altına Alınmasına yönelik yenilikçi ve somut adımları hedefliyor.
Bugünkü ve gelecekteki nesiller için sağlık hizmetlerinin sürdürülebilir bir şekilde sunulmasını hedefleyen Sürdürülebilir Sağlık için Çözüm Arayışı “Kronik Hastalıklarda Sürdürülebilir Uygulamalar” Projesi T.C. Sağlık Bakanlığı, T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, T.C. Kalkınma Bakanlığı ve T.C. Maliye Bakanlığı üst düzey yetkilileri ile Sağlıkta Kalite İyileştirme Derneği (SKİD), Artritle Yaşam Derneği (ARYAD), Biruni Laboratuvarları ve global biyofarma şirketi AbbVie’nin katılımı ile hayata geçirildi. Projenin başlıca amacı, sektörden katılım sağlayan birçok paydaşı konuyla ilgili yenilikçi, çözüm odaklı ve çok taraflı bir tartışmaya teşvik ederek somut çözüm önerileri geliştirebilmek.
Hem Dünya Sağlık Örgütü hem de Birleşmiş Milletler tarafından kronik hastalıklar 21. yüzyılın en önemli sağlık sorunu olarak tanımlanmakta.(1) Kronik hastalıklar yüksek ölüm oranları, sağlık harcamalarındaki aşırı artış ile sağlık sistemlerinin sürdürülebilirliği açısından küresel bir tehdit oluşturuyor. T.C. Sağlık Bakanlığı “Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması’na” göre; etkin girişimlerle küresel düzeyde kronik hastalıklara bağlı ölüm hızı her yıl yüzde 2 azatılabilirse 2005-2015 yılları arasında 36 milyon ölümün önlenebileceği öngörülmektedir.(2) Kronik hastalık yükü, tüm dünyaya paralel olarak ülkemizde de artmakta ve sağlık sistemimizin finansal sürdürülebilirliğini tehlikeye atmakta. Örneğin, “Türkiye’de Tip 2 Diyabet Komplikasyonlarının Maliyeti” konulu bir çalışmada, diyabetin kamuya toplam yıllık maliyetinin 13 milyar TL olduğunu bildirilmiştir.(3) Buna ek olarak, kas iskelet sistemi hastalıklardan en sık görülen ve kronik hastalık olan Romatoid Artrit (RA) ve Ankilozan Spondilit (AS) hastalıkları ile ilgili “RA ve AS’nin Türk Toplumu Üzerindeki Finansal Yükü” çalışmasında, RA ve AS’nin ülkemizde her yıl 4.3 milyar Euro’luk finansal kayıp meydana getirdiği tespit edilmiştir.
Tüm bu gerçeklerden yola çıkarak Sürdürülebilir Sağlık İçin Çözüm Arayışı “Kronik Hastalıklarda Sürdürülebilir Uygulamalar” Projesi kapsamında bir araya gelen T.C. Sağlık Bakanlığı, T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, T.C. Kalkınma Bakanlığı ve T.C. Maliye Bakanlığı üst düzey yetkilileri ile Sağlıkta Kalite İyileştirme Derneği (SKİD), Artritle Yaşam Derneği (ARYAD), Biruni Laboratuvarları ve global biyofarma şirketi AbbVie temsilcileri hasta odaklı bir yaklaşım çerçevesinde tedavi kalitesini iyileştirecek, kronik hastaların sağlıklı yaşam yıllarını uzatacak; diğer taraftan da kronik hastalıklardan kaynaklanan ekonomik maliyeti azaltacak projeleri görünür kılmak için Mayıs 2013’de çalışmalara başladı. Bu kapsamda ilgili paydaşların katılımı ile bir Türkiye Komitesi oluşturdu. Bu komitenin çalışmaları sonucunda hazırlanan ülke raporu ise 12 Mayıs 2014 tarihinde İstanbul Üniversitesi’de yapılan toplantı ile açıklandı.
Toplantıda Sürdürülebilir Sağlık İçin Çözüm Arayışı Ülke Raporu’nu sunan Türkiye Komitesi Başkanı Doç. Dr. Haluk Özsarı; “Sağlık sistemlerindeki kronik hastalıklar yükünün yönetilebilmesi için birincil korumaya yönelik müdahale alanları bulunsa da, Sürdürülebilir Sağlık için Çözüm Arayışı “Kronik Hastalıklarda Sürdürülebilir Uygulamalar” Projesi ile bu hastalıkların ikincil ve üçüncül koruma önlemlerinin alınabilmesi ve hastalık çıktılarının iyileştirilmesine odaklanıldı. Çalışmalar ülkemizdeki başarılı girişimler ve iyi uygulama örneklerinin öne çıkarıldığı ve sonrasında 19 ülke ile birlikte konunun bu çerçevede tartışılacağı bir süreci içeriyor. Sürecin sonucunda ise, her ülkede uygulanabilecek yenilikçi, pratik ve somut çözümleri içeren bir Avrupa raporunun hazırlanarak sunulması hedefleniyor. Belirtilen çözümler ise Sürdürülebilir Sağlık İçin Çözüm Arayışı ‘Kronik Hastalıklarda Sürdürülebilir Uygulamalar’ Projesi kapsamında belirlenen ‘Kronik hastalıkların ikinci ve üçüncü evrelerinde önlenmesinde her bir paydaşın rolü ne olabilir?;’ ‘İkinci ve üçüncül evrelerde önlemlerin geliştirilebilmesi için mevcut ekonomik durumda kaynakların kullanımı ne şekilde olmalıdır?;’ ‘Erken tanı ve müdahale (tedavi) için yönlendirme yolları nasıl optimize edilebilir?;’ ‘İkincil ve üçüncül önlemler için yatırımın geri dönüşü nasıl ölçülmelidir?;’ ‘Klinik uygulamalar nasıl aktif ve sağlıklı hale gelir ve halkın desteğini nasıl alır?’ soruları çerçevesinde değerlendiriliyor” dedi.
Konuşmasına devam eden Dr. Özsarı; “Proje kapsamında ülkemizde kronik hastalıkların kontrol altına alınmasına yönelik olarak somut adımların atılması için birçok değerli paydaşın katılımı ile oluşturulan Türkiye Komitesi, 21 Ağustos 2013 tarihinde T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu ve 31 Ekim 2013 tarihinde ise T.C. Kalkınma Bakanlığı ev sahipliğinde yaptığı toplantılarda projenin içeriği ile ilgili karşılıklı ihtiyaçları belirledi. Proje için ‘Paydaş Rolü; Kaynak Tahsisi; Erken Tanı ve Tedavi; Yatırımın Geri Dönüşü; Klinik Uygulamaların Vatandaşa Etkisi’ olarak belirlenen 5 kritik soruya cevap aradı ve tüm paydaşların katılımı ile bu kritik 5 soruya en uygun olarak geliştirilen başarılı uygulamaları değerlendirdi. Geliştirilen 31 proje arasından seçilen Paydaş Rolü sorusu için ‘Akılcı İlaç Projesi;’ Daha Erken Tanı ve Tedavi sorusu için ‘Gaziantep Üniversitesi Romatoloji Erken Artrit Kliniği Modeli;’ Yatırımın Geri Dönüşü sorusu İçin ‘Kamu Hastaneleri Kurumu Performans Değerlendirme Sistemi ve Türkiye Klinik Kalite Programı;’ Klinik Uygulamaların Vatandaşa Etkisi sorusu içinse ‘İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Telediab Projesi’ hazırlanan Türkiye raporumuzda yer aldı” dedi.
Sürdürülebilir Sağlık için Çözüm Arayışı “Kronik Hastalıklarda Sürdürülebilir Uygulamalar” Projesi ile ülkemiz sağlık sistemlerinin sürdürülebilirliği, kronik hastalıkların etkin yönetimi, erken tanı ve erken müdahale konularında sağlık hizmetlerinin gelişim alanlarının belirlenmesi ve belirlenen gelişim alanlarına yönelik uygulanabilir iyi uygulamaların ortaya çıkarılması ve geliştirilmesine yönelik önerilerin oluşturulması hedefleniyor.