Uyku ve migrenin beyninizin aynı bölümleri tarafından kontrol edildiğini biliyor muydunuz? Araştırmalar, migren ve uykunun çift yönlü bir ilişkiye sahip olduğunu, yani kötü uykunun migrene, migrenin ise zayıf uykuya neden olabileceğini gösteriyor.
Migren ve kalitesiz uyku, fiziksel sağlık ve bilişsel işlev üzerinde önemli etkilere sahiptir. Peki, hangisine önce hitap edeceğinizi nasıl bileceksiniz? Migren semptomlarını yönetmek ve uyku düzenini iyileştirmek için ikisinin nasıl ilişkili olduğu ve bu konuda neler yapabileceğiniz hakkında daha fazla bilgi edinin. Amerikan Uyku Derneği (ASA) kısa süre önce aşağıdaki makaleyi yayınladı:
Uyku ve migren, beyninizin aynı bölümleri tarafından birbirine bağlıdır ve kontrol edilir, bu nedenle migren yaşıyorsanız uyku kalitenize bakmanın zamanı gelmiş olabilir. Migren, kalitesiz uyku ve uyku yoksunluğu, fiziksel sağlık ve bilişsel işlev üzerinde önemli etkilere sahiptir. Migren semptomlarını yönetmek ve uyku düzeninizi iyileştirmek için ikisinin nasıl ilişkili olduğunu öğrenin.
Migren nedir?
Migrenler, yoğun veya zonklayıcı baş ağrılarının varlığı ile karakterize nörolojik bozukluklardır. Uluslararası Baş Ağrısı Derneği, migrenleri ağrının şiddetine göre teşhis eder ve dört ila 72 saat sürer. Amerikalıların yaklaşık %12’sini etkileyen migren, dünyanın en zayıflatıcı hastalıkları arasında yer alıyor. Ayrıca, yaşam kalitesini, sosyal ve aile yaşamını ve iş becerilerini olumsuz yönde etkileyen en yaygın nörolojik durumdur.
Migrenler genellikle ruh hali değişiklikleri, aşerme ve görme bozuklukları gibi erken belirtilerle birlikte prodrom ve aura semptomlarıyla başlar. Migren bir kez başladığında, giderek daha şiddetli hale gelir ve artan duyusal hassasiyet, mide bulantısı ve kusma gibi diğer semptomları tetikleyebilir. Bazı insanlar ayrıca kol ve bacaklarında kas zayıflığı veya karıncalanma ve uyuşma yaşarlar. Genellikle günün başında ortaya çıkarlar.
Migrene ne sebep olur?
Migrenin daralmış kan damarlarının neden olduğu düşünülürken, araştırmalar artık genetik ve diğer çeşitli faktörlerin ana nedenler olduğunu gösteriyor. Kadınların migren geçirme olasılığı erkeklere göre üç kat daha fazladır ve ailesinde migren öyküsü olanlarda genetik kaynaklı migren olma olasılığı daha yüksek olabilir. Migren ayrıca sıklıkla mizaç bozuklukları, epilepsi ve uyku bozuklukları gibi tıbbi durumlarla birlikte de görülür. Aşağıdaki nedenlerden dolayı da olabilir:
- Stres
- Kafa yaralanmaları
- Parlak veya yanıp sönen ışıklar
- Hormonal değişiklikler
- Atlanan öğünler
- Yetersiz uyku
- Gıda tetikleyicileri
- Ani veya aşırı hava değişiklikleri
- Kafein
- Tütün
- İlaç tedavisi
Migrenlerin tedavisi yoktur, ancak ilaç kullanımı ve davranış değişiklikleri ile migren semptomları hafifletilebilir. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) şu anda migren semptomlarını hafifletmek için çeşitli ilaçların kullanımını onaylamaktadır.
Migren ve uyku nasıl ilişkilidir?
Araştırmalar migren ve uykunun çift yönlü bir ilişkiye sahip olduğunu gösteriyor. Başka bir deyişle, kötü uyku düzenleri migrene neden olabilir ve bunun tersi de olabilir. Uyku ve migren, beyin sapı, korteks, hipotalamus ve supraoptik çekirdekte beynin ortak anatomik alanlarını paylaşır. Bu anatomik yapılar serotonin, melatonin, orexin ve dopamin gibi nörotransmitterleri düzenler.
Uykuda bu alanlar sirkadiyen ritmi düzenler ve uyanıklık seviyelerini kontrol eder. Migren için bu yapılar ağrıyı işler, modüle eder ve iletir. Bu mekanizmalar üzerine yapılan araştırmalar, migrenin başlangıcında melatonin düzeylerinin düşmesi gibi uyku ve migren arasındaki çift yönlü ilişkiyi ortaya koymaktadır.
Hem migren hem de kötü uyku, önemli sağlık risklerine sahiptir. Migren hastalarının %30 ila %50’si uyku bozukluğu yaşar. Çalışmalar migren atakları, uyku bozukluğu ve depresyon ve anksiyete gibi psikiyatrik durumlar arasında güçlü bir komorbidite olduğunu göstermektedir. Migren hastaları ayrıca inme ve kalp krizi için daha yüksek risk altındadır. Diğer komplikasyonlar şunları içerir:
- Azaltılmış bilişsel işlev
- Kronik ağrıya bağlı stres
- Mizaç bozuklukları
- Obezite
- Artan kaza veya yaralanma riski
- Diyabet
- Azaltılmış üretkenlik
Migren ve uyku bozuklukları arasındaki nörolojik ilişki
Migren hastaları en sık uykusuzluk, gündüz uyku hali, uyku apnesi ve parasomni olmak üzere çeşitli uyku sorunları ve rahatsızlıkları yaşarlar.
Uyuyamama veya tam uykusuzluk olarak tanımlanan uykusuzluk, migreni olan hastalarda, olmayanlara göre daha yaygındır. Bu hastalar arasında migrenler artan bir ağrı ve sıklıkta ortaya çıkar. Araştırmalar, hipotalamus ve beyin sapının her ikisinin de uyku-uyanıklık fizyolojik ve ağrı modülasyonunda yer aldığından hem migren hem de uykusuzluk için ilişkili mekanizmalar olabileceğini tahmin ediyor.
Solunum sorunlarına ve uyku bozukluklarına neden olan uyku apnesinin sabah baş ağrılarına neden olduğu gösterilmiştir. Ancak migren, uyku apnesi hastaları ve genel popülasyon arasında benzer oranlarda meydana geldi. Huzursuz bacak sendromu, migren hastalarında önemli ölçüde daha yaygındır ve deneklerin %39’unu etkiler. Çalışmalar, bunun hipotalamus ve dopamin sistemi içindeki ortak bir işlev bozukluğundan kaynaklandığını düşündürmektedir. Koşulların mutlaka birbirini etkilemediğini, ancak aynı nörolojik kök nedene sahip olduğunu teorileştirirler.
Parasomniler, uyurgezerlik veya kabuslar gibi geniş ve istenmeyen uyku anormallikleridir ve migren ile ilişkilidir. Uyku-uyanıklık döngülerinden ve migren patogenezinden sorumlu olan serotonin işlev bozukluğu ile karşılıklı olarak bağlantılı olabilirler. Bruksizm eklem disfonksiyonu ile ilişkilidir ve her ikisi de sinir aktivasyonu yoluyla migreni tetikleyebilir. Çalışmalar ayrıca migren hastalarının ağrı duyarlılığının artmış olabileceğini düşündürmektedir.
Migren uyku düzenini nasıl etkiler?
Migren ve kötü uyku döngüsel bir ilişkiye sahiptir. Uyku bozuklukları arttıkça migren başlangıcı ile ilişkili riskler artar. Ağrı toleransı düşebilir, migren şiddetini artırabilir ve uyku başlangıcını önleyebilir. Migren sizi sürekli ve sabah erkenden uyandırabilir.
Migrenin başlaması uyku-uyanıklık düzeniyle ilişkili olduğundan, çok fazla uyku da migrene neden olabilir.
Migren semptomlarını ve uyku sağlığını iyileştirmek için ipuçları
Migrenin tedavisi olmasa da bazı ilaçlar ve davranış değişiklikleri uyku ve migren semptomlarını iyileştirebilir. Cefaly’nin sunduğu giyilebilir bir cihazla migreni yönetmek için ilaçsız yeni bir alternatif de var. Uykuyu iyileştirmenin ve migreni yönetmenin birkaç yolu:
- * Uyuyun ve tutarlı zamanlarda uyanın
- * Az uyumaktan veya fazla uyumaktan kaçının, yaklaşık sekiz saat hedefleyin
- * Özellikle uykudan önce uyarıcılardan kaçının
- * Nedenleri ve tetikleyicileri belirlemek için migren semptomlarını izleyin
- * Yatmadan önce meditasyon yapmak gibi rahatlatıcı aktivitelere katılın
Belirtileriniz devam ederse ve yaşam kalitenizi olumsuz etkiliyorsa, tıbbi bir görüş almanın zamanı gelmiş olabilir. Doktorlar uyku bozukluklarını ve migreni teşhis edebilir ve ilaçlar, diyet değişiklikleri ve terapi gibi reçeteli tedaviler sağlayabilir.