İnsan vücudunun çatısını oluşturan kemikler, en az kalp ve beyin kadar önem taşır. Kemik sağlığının bozulması; yaşam kalitesinde düşüş, güç kayıpları ve hatta ölüm gibi ciddi sonuçlara sebep olur. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. A. Şahap Demirboğan,
‘20 Ekim Dünya Osteoporoz Günü’ vesilesi ile, vücudumuzun gizli düşmanı olan ‘osteoporozu’ anlattı
Kemik; yaşayan, büyüyen ve sürekli kendini yenileme özelliğine sahip olan bir dokudur. Yaşam boyunca belirli periyotlarla vücutta, eskimiş kemik dokusu yok edilerek, yerine yeni kemik dokusu yapılır. Bu yapım-yıkım terazi işlemi, otuz (30) yaşına kadar yapım tarafında ağır basar. Kısa süre dengede kalır, sonraki yıllarda ise; yıkım tarafında etkisini gösterir. Böylece kemik kitlesi azalır ve kolay kırılır hale gelir. Bu duruma osteopeni ve osteoporoz denir. Eğer kemik kitlesinde azalma -2,52’dan (yaklaşık yüzde 25) daha fazlaysa ve kırık varsa yerleşmiş osteoporoz olarak adlandırılır.
KEMİK KIRILMASI KADINLARDA DAHA FAZLA GÖRÜLÜR
Kadınlarda menopoz başladıktan sonra hızlı kemik kaybı başlar. Erkeklerde kemik kaybı sürekli ama az orandadır. Elli beş altmış (55-60) yaşlarında ise, kemik kaybında kadın erkek farkı kalmaz ve kayıp oranları aynı olur. Fakat buna rağmen, kadınların doruk kemik miktarlarının erkeklerden az olması nedeniyle kadınlarda kırık daha çok yaşanır.
KEMİK KİTLESİNİ VE KALİTESİNİ ARTTIRMAK ÖNEMLİ
Kişinin hayatı boyunca ulaşabildiği en fazla kemik, doruk kemik kitlesidir. Kemik kitlesi yüzde 60-80 genetik faktörlerce, geri kalanı ise beslenme, egzersiz gibi çevresel faktörlerce belirlenir. Doruk kemik kitlesinin yüzde doksanına, ergenliğe geçiş çağında; yüzde doksan dokuzuna, yirmi altı yirmi yedi (26-27) yaşlarında ulaşılır. Yani yaşlılığınızda harcayacağınız kemik kitlesini, bu yaşlarda en yüksek seviyeye çıkarmanız gerekir. Doruk kemik noktası ortalama değerlerden yüzde on fazla ise; kalça kırık riski yüzde elli daha azdır. Bu nedenle; kemiğin kitlesini ve kalitesini arttırmak için, doğumdan itibaren çaba sarf edilmeli, doktorlardan destek alınmalı ve artık çok geç denmemeli. Her yaşta mutlaka yapılacaklar vardır.
KEMİK HIRSIZI; OSTEOPOROZ
Osteoporoz kemiklerin sessiz hırsızıdır. Kemiklerin içindeki mikroskobik kırıklara bağlı bel ve sırt ağrısı, boyda kısalma ve sırtta kamburlaşma ilk belirtilerdir. Sonraki belirtiler ise el bileği, sırt, bel, kaburga ve kalçada görülen kırıklardır.
OSTEOPOROZU ÖNLEMEK İÇİN BU ÖNERİLERE DİKKAT!
- Osteoporoza karşı önlem almaya, anne karnındayken başlanmalı ve tüm yaşam boyu çaba sarf edilmelidir.
- Emziren anneler yeterli miktarda kalsiyum almalıdır.
- Anne sütü alan bebekler de dahil olmak üzere; büyüme sürecindeki tüm çocuklar, D vitamini ve protein açısından zengin beslenmelidir.
- Çocuklar; erken yaşlardan başlayarak fiziksel aktivitelere yönlendirilmeli ve yaşam boyu da devam etmeye teşvik edilmelidir.
- Alkol, yoğun kafein, kolalı içecekler ve sigaradan uzak durulmalıdır.
- Osteoporoz ve kırık risk grupları riski kaldırmak aynı zamanda tedavi için; mutlaka bir uzmana başvurmalıdır.
- Doktorun önerdiği medikal tedavilerden eksiksiz destek alınmalıdır.
- Ayrıca osteoporozla yakından ilgileri olan Fizik Tedavi, Ortopedi ve Kadın Doğum uzmanlarından yararlanılmalıdır.
#sahapdemirbogan, #kemikhirsizi, #osteoporoz, #saglik
