Ülkemizde 1-7 Nisan tarihleri, Ulusal Kanser Haftası olarak kutlanıyor. Bu hafta, kanserle ilgili farkındalığı artırmak, kanserle mücadelede önemli konuları vurgulamak, kanserle ilgili bilgi paylaşımını teşvik etmek amacıyla düzenleniyor.
İstanbul Atlas Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Dekan V. Prof. Dr. M. Burcu Irmak Yazıcıoğlu, Ulusal Kanser Haftası dolayısıyla yaptığı açıklamada kanser gelişiminde epigenetik mekanizmaların etkisi ve kişiselleştirilmiş terapilerin tedavi üzerindeki etkilerine ilişkin değerlendirmede bulundu.
Kanserli hücreler normal hücre döngüsünü takip etmiyor
Kanserli hücrelerin normal hücre döngüsünü takip etmediklerini belirten Prof. Dr. M. Burcu Irmak Yazıcıoğlu, “Kanser, vücuttaki hücrelerin kontrolsüz büyümesi ve çoğalması sonucunda oluşan bir grup genetik hastalığı ifade eder. Kanserli hücreler, normal hücre döngüsünü takip etmezler. Bu hücreler kontrol dışı bir şekilde gerekmeyen zamanlarda çoğalır, immün sistemden kaçarak normal hücrelerin yerini alır ve sağlıklı dokulara zarar verir” dedi.
Epigenetik mekanizmalar kanser gelişimini nasıl etkiliyor?
Kanser gelişiminde epigenetik mekanizmaların etkilerine dikkat çeken Prof. Dr. M. Burcu Irmak Yazıcıoğlu, şu bilgileri verdi:
“Kanseri, hücresel ve hücreler arası düzeyde anlamak için moleküler yöntemlerle normal hücre ile kanserli hücre arasındaki farklılıkları ortaya koymak gerekir. Bu farklılıklar çoğunlukla, genetik mutasyonlar sonucunda, DNA bilgisinin değişmesi, eklenmesi ve silinmesi ile gen ürünlerini ve fonksiyonlarını etkileyerek ortaya çıkar. Ancak son zamanlarda, düzensiz ve kötü beslenme, hareketsiz yaşam, stres gibi çevresel koşullarca da tetiklendiği bilinen epigenetik mekanizmaların kanser gelişiminde önemli bir rol oynadığı keşfedilmiştir. Epigenetik düzeyde, DNA’nın diziliminin etkilenmediği fakat DNA metilasyonu ve histon modifikasyonları gibi DNA ve kromozom yapısındaki değişimlerin hücrelerde gen ifadelerini etkilediği durumlardan bahsedebilir. Bu değişiklikler, genlerin açılmasını veya kapanmasını, böylece belirli genlerin ne kadar ne zaman aktif olacağını düzenleyebilir ve kanser oluşumuna katkı sağlayabilir.”
Tedavide hedefe yönelik terapiler başarıyı artırır mı?
Kanser tedavisinin, kanserin tipine, evresine ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebildiğini ifade eden Prof. Dr. M. Burcu Irmak Yazıcıoğlu, “Bu tedavilerin düzenlenmesinde kişinin genetik dizilimi ve mutasyonları önemlidir ancak yetersizdir. Kişiselleştirilmiş terapilerde, kanser hücrelerinin davranışlarını hedef alan yeni nesil tedavi stratejilerinin geliştirilmesinde epigenetik mekanizmaları ortaya çıkarmak ve anlamak gerekmektedir. Bireyin genetik ve epigenetik profilleri dikkate alınarak düzenlenen kişiselleştirilmiş hedefe yönelik terapiler ile kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engelleme konusunda başarı artacaktır” diye konuştu.
