Kanserin oluşumunda genetik faktörün rolü göz ardı edilemez, ne kadar sağlıklı yaşamaya çalışırsanız çalışın kansere yakalanma riskiniz olsa da yapılan araştırmalar tüm erişkin kanser vakalarının en az üçte birinin kişinin yaşam tarzı ile bağlantılı olduğunu ortaya koymaktadır.
Kanserden korunmak için değiştirmeniz gereken yaşam tarzını Hisar Intercontinental Hospital Medikal Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Ahmet Bekir Öztürk ile konuştuk.
1.Sigarayı bırakın! Kanserden ölüm oranlarına bakıldığında akciğer kanserinin birinci sırada yer aldığı görülmüştür. Akciğer kanserinin büyük bir kısmı da sigara kullanımından kaynaklanır. Aynı zamanda diğer tüm kanserlerin nedenlerinin başında da sigara gelir. Amerikan Tıp Derneği Dergisi’nin yaptığı çalışmaya göre günde bir paket sigara içenler, sigarayı yarı yarıya azalttığında akciğer kanseri riskinin %27 oranında azaldığı görülmüştür. Sigara içmeseniz bile sigara dumanına maruz kalmak da riskinizi artırmaya devam eder. Akciğer kanseri teşhisi konulan kişilerin büyük bir bölümünün de sigara dumanına maruz kalmaktan kaynaklandığı yapılan araştırmalarda görülmüştür.
2.Sağlıklı kilonuzu koruyun. Şişmanlık ve obezitenin kanserden kaynaklanan ölümlerin %14’ünü ve her yıl görülen kanser vakalarının %3’ünü oluşturduğunu biliyor muydunuz? Kanser riskinizi azaltmak istiyorsanız sağlıklı bir kilo aralığında ve mümkün olduğunca vücudunuzu yağlandırmadan kalmanız gerekir. Çünkü fazla kilo ve vücudun aşırı yağlanması özafagus, pankreas, safra kesesi, meme, rahim ve böbrek kanserinin önemli risk faktörlerinden biridir.
3.Egzersizi hayatınızın rutini haline getirin. Fiziksel aktivite kanserin birçok türünde önemli bir koruyucu faktördür. Her gün orta düzeyde yapılan egzersizin birçok yaygın kanser türünü engelleme konusunda çok önemli bir rolü olduğunu yapılan çalışmalar göstermiştir.
4.Sağlıklı beslenin. Likopen içeren domates, karpuz gibi gıdalara sofranızda yer açın. Ancak nişasta içeren sebze ve meyvelerden uzak durun.
5.Alkolden uzak durun! Yapılan çalışmalar alkol tüketiminin pek çok hastalıkta olduğu gibi kanseri de tetiklediğini göstermiştir. Özellikle alkol ve sigara bir araya geldiğinde risk giderek artar.
6.Stresinizi yenemiyorsanız yönetmeyi öğrenin. Stresin kanser oluşumunda bağımsız bir risk faktörü olduğunun hiçbir inandırıcı kanıtı olmasa da; insanların stresle başa çıkmak için yaptıkları aşırı yemek, sigara ve ilaç tüketmek gibi sağlıksız davranışlar kanser riskini yükseltir. Bu nedenle stres altındaysanız meditasyon, yoga gibi rahatlama yöntemlerini ya da günlük tutmayı deneyin.
7. Rutin kontroller ve tarama testlerinizi ihmal etmeyin. Mamogram, PAP Smear, kolonoskopi ve prostat spesifik antijen (PSA) testi gibi birçok tarama testi, kanseri önlemek amacıyla değil; erken zamanda yakalayarak tedavi etmek amacıyla yapılır. Bu tarama testlerini yaptırırken mutlaka aile öykünüzü de (ailenizde kanser riski varsa tarama testlerinin niteliği ve zamanlaması değişebilir) dikkate alarak hareket edin.
8.Aile öykünüzü öğrenin. Ailenizde kanser riski varsa, bu riski azaltmak ve erken dönemde yakalamak için kişisel bir strateji oluşturabilirsiniz.