“Rahim, rahim ağzı ve yumurtalık kanserini erken teşhisle basit bir tedaviyle yenebiliriz. Bunum için de düzenli kontrol şart.”
Çamlıca Medicana Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Faruk Vanlıoğlu uyarıyor: “Rahim, rahim ağzı ve yumurtalık kanserini erken teşhisle basit bir tedaviyle yenebiliriz. Bunum için de düzenli kontrol şart.”
En tehlikeli kadın hastalıkları nelerdir?
Şüphesiz kanserler; rahim ağzı kanseri, rahim kanseri, yumurtalık kanseri diye üçe ayırabiliriz. Bunlardan özellikle rahim ağzı kanserinden korunmanın en basit yolu, yıllık yapılması gereken smear testi. Her yıl yapılan smear testi, erken dönem içerisinde henüz kanserleşme aşamasına gelmeden, rahim ağzında çok basit bir tedaviyle, hastalığın iyileştirilmesini sağlar. Çünkü smyr testinde kansere yol açan öncü hücreler görülür. Ve henüz yayılmadan son derece basit bir müdahaleyle tedavisi yapılır. Örneğin basit bir koterizasyon işlemi dediğimiz sıyırma yöntemiyle kansere meyilli ve ölü hücreleri yok ederiz. Bununla birlikte ultrasonografik muayene ile rahmin boyutu, iç zarının kalınlığı kontrol edilmeli. Özellikle rahmin iç zarının kalınlığının kontrolü, belli bir yaştan sonra, menopoz döneminde bizim için önemli. Yumurtalık kapasitesi ve myomları da yine ultrason yardımıyla saptayabilmekteyiz.
Myom denen oluşumlar ne kadar tehlikeli?
Kanserleşme ihtimali oldukça düşüktür; Kanserleşmeye meyili olan yapılara sarkom denir. Ayırıcı tanıları ise patolojik ve klinik olarak konulabilir. Sarkomlar çok hızlı büyürler, birkaç ay içerisinde inanılmaz boyutlara erişebilirler. Ancak myom görüldüğünde hemen endişeye kapılmanın gereği yok, daha ziyade lokalizasyonu önemlidir. Örneğin eğer myom rahmin dışına yerleşmişse, hiçbir bulgu vermeden yıllarca büyüyebilir. Bununla beraber myomlar rahmin değişik bölgelerinde bulunabilir. Rahimi tamamen büyüten myomlar olduğu gibi, rahim boşluğuna uzanan myomlar (submüköz myom), rahim duvarı dışına uzanan myomlar (subseröz myom) ve hem rahim duvarını kalınlaştıran hem de rahim boşluğuna doğru uzanan myomlar (intramural myom) gelişebilir.
Çikolata kisti de bir çeşit myom mudur?
Hayır. Her ne kadar ismi sempatik olsa da, koyu kahverengi, çikolatamsı renkte olduğundan bu isim verilmiştir. Rahimin içini döşeyen endometrium adı verilen zar tabakasının yumurtalıklarda bulunması ve her adet döneminde kanayarak kistleşmesi sonucu oluşur. Kist içi çikolata kıvamında koyu kahverengi bir sıvı ile dolar. Kısırlığa yol açan kistlerden biridir ve mutlaka tedavi edilmelidir. Maalesef bunun tedavisi şu an için cerrahidir. Diğer kistler, doğum kontrol hapı kullanarak ya da kendi kendine geçerken, çikolata kisti laparoskopik cerrahiye tedavi edilir. Yani göbekten bir buçuk santimetre kesı yapılarak çikolata kistini çıkarıyoruz. Ağrısız, iz bırakmayan, basit bir operasyondur, hasta günlük yaşantısına çoğu zaman aynı gün dönmektedir.
Bu tip rahatsızlıklar genetik midir? Ailemizde varsa, düzenli olarak kontrole gelmeli miyiz?
Evet, mutlaka. Özellikle myomların genetik olduğu saptanmıştır. Ailede primer yakınlarımızda myoma bağlı rahim alınması operasyonu gerçekleşmişse, mutlaka ultrasonografiyle düzenli olarak kontrol edilmeli.
Peki ya rahim kanseri?
Rahim, rahim ağzı ve yumurtalık kanserinin de genetik olduğu saptanmıştır. Özellikle yumurtalık kanseri, meme kanseriyle birlikte de geçiş gösterebilir. Ailede bu tip hastalıklar varsa, mutlaka erken teşhis yöntemiyle tedavi edilmelidir. Yumurtalık kanserinde, jinekolojik kontroller ihmal edilmişse, tanı çok geç konabiliyor. Çünkü karında dolgunluk ve gaz sancısı rahatsızlığıyla doktora geliyor hasta… Kanser kendisini göstermiyor. Onun için mutlaka her yıl düzenli olarak smear testi ve jinekolojik kontroller yapılmalı. Zira geç kalınan vakalarda, cerrahi müdahale yapılsa bile hastanın ömrü kısalıyor.
Rahim ağzı kanseri hangi yaş aralığında görülür?
Maalesef oldukça genç yaşlarda, 20’li yaşlarda kendisini gösterebilir. Rahim ağzı kanseri hem yaşlı hem de genç kadınlarda görülmektedir. Hastalığın görüldüğü kadınların yaklaşık yarısı 45 yaşın altındadır. Rahim ağzı kanserinin en önemli nedeni human papilloma virüs dediğimiz, HPV virüsünün neden olduğu enfeksiyondur, cinsel ilişki yoluyla ya da umumi tuvaletler yüzünden bulaşır. Rahim ağzı kanseri hastalarının neredeyse yüzde 90’ınının HPV virüsünü taşıdığı saptanmıştır.
HPV virüsünden nasıl koruyabiliriz?
HPV enfeksiyonuna karşı etkili bir tedavi yöntemi bulunmamakta, ancak erken teşhisle virüsü saptamak mümkün. Virüsü smear testiyle saptayabiliyoruz. Böylelikle rahim ağzı kanserine neden olmadan tedavi edebilmekteyiz. Dediğim gibi, erken teşhis için düzenli kontrol şart. Rahim ağzı kanserinden korunmanın en basit yolu yıllık yapılması gereken smear testi.