Girişimsel Radyoloji; hastalıklara teşhis koymak veya tedavi etmek için görüntüleme cihazları eşliğinde icra edilen minimal invazif işlemlerdir. Bir diğer ifade ile görüntüleme cihazları eşliğinde gerçekleştirilen kapalı ameliyatlardır. Bu işlemler sırasında en sık kullanılan görüntüleme cihazları, Tanısal Radyoloji’de kullanılan cihazlardan, ultrasonografi, anjiyografi ve bilgisayarlı tomografidir. Ancak daha nadir de olsa mamografi ve emar cihazları da bu operasyonlarda kullanılabilmektedir.
ULTRASON KULLANIMI BAŞARIYI ARTIRIYOR
Görüldüğü üzere, Girişimsel Radyoloji hem damarların, hem de damar dışı yapıların hastalıkları ile ilgilenmektedir. Bu toplantıda, bu geniş yelpaze içinde bahsedecek olduğumuz klinik durumlar şunlardır:
- Organ nakli işlemlerinde girişimsel radyoloji
- İnmenin önlenmesinde ve tedavisinde girişimsel radyoloji
- Obezitede ve hemoroid tedavisinde girişimsel radyoloji
Organ nakli işlemlerinde, Girişimsel Radyoloji çok geniş bir müdahale alanına sahiptir. Hem damar dışı (nonvasküler) işlemler, hem de damar ile ilgili (vasküler) işlemler bu operasyonlarda kullanılmaktadır. Girişimsel Radyoloji’nin yaptığı müdahaleler ile, organ nakli işlemlerinden sonra gelişebilecek bir çok sorun çözülmekte ve takılan organın dolayısıyla hastanın hayatı kurtarılabilmektedir.
Eskiden inme geçiren hastalara yapılabilecek müdahaleler çok sınırlı idi ve hastaların çoğu inme sonrası ya ölmekte ya da hayatına engelli olarak devam etmek zorunda kalmakta idi. Ancak, tıptaki ve Girişimsel Radyoloji’deki gelişmeler sayesinde, zamanında yapılan müdahale sayesinde, bunları önlemek mümkün olabilmektedir. Beyne giden pıhtı, Girişimsel Radyoloji operasyonu ile eritilebilmekte veya çıkarılabilmektedir. Gelişmiş ülkelerde, yapılan istatistiklere göre, inmeye damar içi (endovasküler) tedavi yapan hekimler %60 civarında girişimsel radyologlar olup, en başarılı tedaviler yine girişimsel radyologlarca uygulanmaktadır. Dolayısıyla, inme hastalarına müdahale ekibin içinde girişimsel radyologlar mutlaka bulunmalıdır.
İnme nedir? Ne kadar sıklıkta görülür?
İnme, beyni besleyen damarlardaki ani tıkanma ile oluşan felç halidir. Erken fark edilen, uygun zamanda ve doğru olarak müdahale edilen hastalarda bulguların tamamı ya da bir kısmı geriye dönebilir.
İNME ZAMANA KARŞI BİR YARIŞTIR.
İnmenin belirtileri nelerdir?
- Konuşmada bozulma, konuşamama
- Konuşulanları anlayamama, anlamsız konuşma
- Vücudun bir yarısında(Kol, bacak) ani his ve kuvvet, uyuşukluk
- Yüzün simetrisinin ani olarak bozulması
- Tek tarafta ani görme kaybı ya da görme alanının bir kısmını görememe
- Gelip geçici görme bozuklukları
- Çift görme
- Baş dönmesi ve dengesizlik
- Bulantı-kusma
- Yutma güçlüğüİnme tedavisinde girişimsel radyolojinin önemi nedir?Mekanik trombektomi nasıl yapılır?ORGAN NAKLİ İŞLEMLERİNDE GİRİŞİMSEL RADYOLOJİORGAN NAKLİNDE GİRİŞİMSEL RADYOLOGLARIN ROLÜ BÜYÜKProf. Dr. Ramazan Kutlu İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji AD Öğretim ÜyesiObezite ve hemoroid toplumda oldukça sık görülen hastalıklar olup çözüm için gittikçe artan bir şekilde güncel ve yeni tedavi yöntemleri ortaya çıkmaktadır.
- Organ nakli sadece ameliyatla ilgili bir işlem olmayıp bir ekip işidir ve radyologlar nakillerin planlanmasında vericilerin ve alıcıların ameliyat öncesi değerlendirilip uygunluğunun belirlenmesinde, ameliyat esnasında yapılan damar, safra yolu gibi bağlantıların ve organın değerlendirilmesinde ve nakil sonrasında hastanın takibinde oluşabilecek kanama, tıkanıklık, darlık, kaçak, enfeksiyon gibi komplikasyon ve problemlerin tanı ve tedavisinde çok önemli bir rol oynarlar.
- Organ nakilleri uzun süredir hasta olup makinelere ya da sürekli olarak pek çok sayıda ilaç alarak yaşamını sürdüren, tıbben tedavisi olası olmayan hastalıklar yüzünden çalışmayan organları olan veya yaşamını kaybetmek üzere olan hastalara yeni bir yaşam kazandırması açısından önemlidir.
- Tercihen genel anestezi altında çoğunlukla kasıktan, ince iğne ile girip ince boru sistemleri (kateter) ile tıkalı olan damara verilen boyar (kontrast madde) maddeler verilerek ulaşılır. Damarı tıkayan pıhtının yeri tam olarak belirlendikten sonra bu işlem için geliştirilmiş oldukça beyin damarları için özel olarak üretilmiş stentler uygun teknikle pıhtı içine yerleştirilip pıhtının stent içine oturması beklenir. Bekleme süresi dolduktan sonra pıhtıyı içine almış stent çekilerek damarın kısmen ya da tamemen açılması sağlanır. Bu işlem ilk seferde başarılı olmaz ise bir kaç kez tekrar edilerek damardaki pıhtı çıkarılması sağlanır. Bu yöntemle tam açıklık sağlanamadığı ve/veya tıkanıklığın altta yatan bir darlığa bağlı olduğu durumlarda stentin kalıcı olarak yerleştirilerek tam açıklığın sağlanması gerekebilir.
- Avrupa inme organizasyonu (ESO), büyük damarları tıkayan pıhtı olması halinde ve damardan pıhtı eritici ilaçları kullanmaya uygun olmayan hastalarda ilk sıra tedavisi olarak mekanik trombektomiyi (anjiyografik girişim yolu ile pıhtı çıkarma işlemi) işaret etmektedir. Son birkaç yılda kullanılan pıhtı çıkarıcı cihazların teknolojisinin de ilerlemesiyle yapılan büyük çalışmaların sonuçları da uygun hastalara uygulandığı taktirde sonuçların çok başarılı olduğu yönündedir. Mekanik trombektomi; ülkemizde 90’lı yıllardan itibaren, özelleşmiş belli başlı merkezlerde ve bu konuda tecrübeli, eğitimini almış Girişimsel Radyoloji ekipleri tarafından başarı ile yapılmaktadır. İnme hastasında, radyolojik görüntüleme yöntemleri ile damar tıkanıklığının kesin tanısını koyan, mekanik trombektominin endikasyonunu ve zamanlamasını belirleyen ve endikasyon halinde pıhtı çıkarma işlemini gerçekleştiren bölüm olarak girişimsel radyoloji inme tedavisinin vazgeçilmez bir parçasıdır.
- Bu bulgular hastaların bazılarında kısa süren bir atak halinde başlayıp kendiliğinden düzelebiliyor. Biz bunlara geçici iskemik atak diyoruz; beyin beslenmesinin geçici olarak kesintiye uğradığı ve daha şiddetli bir inmenin habercisi olabileceği anlamına geliyor. Bu aşamada iskemik atakların nedenini bulup tedavi ederek hastaların inme geçirmelerini önleyebiliyoruz.
#girişim, #radyoloji, #inme, #hastalik, #halilozturk, #ramazankutlu, #fahrettinkucukay
