Omurgamıza arkadan baktığımızda omur adı verilen her kemiğin düzgün bir şekilde sıralandığını görürüz. Omurgamızın sırt veya bel kısmının yana doğru olan eğikliğine “skolyoz” adı verilir. Skolyozda ayrıca yana doğru eğik olan omurlar da kendi eksenleri etrafında dönmüştür.
Aslında skolyozun, omurganın 3 boyutlu bir deformitesi olduğunu belirten Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Vakfı’na bağlı Academic Hospital’da görev yapan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Bezer, çocukluk çağında tespit edilen skolyozun ilerleyici bir hastalık olduğunu söyledi. Bezer, çocuklardaki skolyozun, manteyik rod (dışarıdan müdahale edilebilen metal hidrolik çubuk) ile müdahale edilerek çocuğun büyümesini engellemeyecek şekilde düzeltildiğini bildirdi. Manyetik rod operasyonunun her merkezde yapılamadığını, sadece bu konuda yetişmiş uzmanların bu operasyonu gerçekleştirebildiğini ifade eden Bezer, Academic Hospital’da bu yöntemin kullanılmasının skolyozu olan hastalara hizmet açısından çok önemli olduğunu ve 2 yılda 18 operasyonla Türkiye’de bu ameliyatı en çok uygulayan kişi olduğunu belirtti.
Skolyoz Tedavisinde Amaç, Omurgada Düzelme Sağlamak
Prof. Dr. Bezer, skolyoz tedavisinin, skolyoz tespit edilen kişinin yaşı, skolyozun derecesi ve şekline göre farklılıklar gösterdiğini söyledi. Bezer, büyüme çağındaki çocuklarda tespit edilen skolyoz tedavisinde amacın, skolyozun derecesinin omurga büyümesi tamamlanana kadar artmasının önüne geçmek, hatta bazı durumlarda düzelme sağlamak olduğunu vurguladı.
25 derecenin altında, büyümesini tamamlamamış ve omurgada yapısal bozukluğu olmayan skolyozlarda korse tedavisi uyguladıklarını belirten Bezer, korse tedavisinin her hasta için uygun olmadığını, bu durumda da cerrahi tedavinin gündeme geldiğini ifade etti. Ameliyatla eğriliğin düzeltildiğini ve omurganın o kısımlarının birbirine tutturularak blok haline getirildiğini ifade eden Murat Bezer, büyüme çağındaki hastalara bu tedavi uygulandığında, omurganın büyümesi engelleneceği için faklı bir teknik uyguladıklarını söyledi.
Prof. Dr. Murat Bezer, eskiden uygulanan bu sistemi ameliyatla uzayabilen çubuk sistemi olarak adlandırdıklarını belirterek, operasyonla ilgili şunları aktardı: “Eğriliğin olduğu tüm omurgaları kapsayacak şekilde omurgaya iç içe geçen 2 ayrı çubuk konulur. Ortalama 6 ay arayla, çubuklar ameliyathanede uzayan kısmı üzerinden açılarak uzatılır. Bu süreç omurga büyümesi sona erene kadar devam eder. Hastalar ortalama 6 ayda bir hastaneye gelerek yatırılır ve ameliyathanede çubuklar uzatılır. Omurga gelişimi tamamlayana kadar devam eden bu süreçte ortalama 15-20 uzatma ameliyatı yapılır.”
Omurgaya Yerleştirilen Çubuklar, Ameliyat Olmaksızın Uzatılıyor
Prof. Dr. Murat Bezer, ameliyatla uzayabilen çubuklarla yapılan erken yaş skolyoz ameliyatlarının çok sayıda yapılması nedeniyle hem çocukların hem de ailelerin maddi ve manevi sıkıntı yaşadığını söyledi. 3 senedir bu ameliyatın zorluklarını ortadan kaldıran yeni bir tedavi uyguladıklarını belirten Bezer, bu tedavide büyümesi tamamlanmamış fakat skolyozu olan çocuklarda ameliyatta manyetik yani ameliyatsız dışarıdan kullanılan aletle büyüyen çubuk kullandıklarını bildirdi.
Bezer, bu çubuklar sayesinde daha önce 6 ayda bir ameliyatla yapılan uzatmalara gerek kalmadığını, hastanın bu büyüme sürecince sadece 1 defa ameliyat olduğunu belirtti. Bu ameliyatsız uzayan çubuk tekniğinin uygulamasında önceki tekniklere göre çok fark bulunduğunu ifade eden Bezer, bu konuda şunları söyledi: “Bu teknikte manyetik çubuk ameliyatlarında yaygın olarak kullanılanın aksine genellikle omurganın ense kökünden bel kıvrımının altına kadar çubukları yerleştirmemekteyiz.
Skolyozun tipine göre de değişmekle birlikte, bu kadar uzun seviye ameliyat kapsamına alınmamakta, olabilecek en az seviyeye çubuk koymaktayız. Bu sayede omurga büyümesi tamamlandıktan sonra yapılacak nihai ameliyatta daha az seviye opere edilmekte, kişinin daha az omuru birbirine tutturulup kaynatılmakta, dolayısıyla kişiye daha hareketli ve normale yakın bir omurga sağlamaktayız. Ayrıca asıl büyüme çağında skolyozun artma hızını azaltmak için kullanılan bu çubukları biz öncelikli olarak omurgada düzeltme sağlamak için uygulamaktayız. Bu sayede skolyoz, omurganın büyüme çağına, eğiklik derecesi normale daha yakın bir şekilde girmekte ve belli periyotlarla yaptığımız uzatmalarla aynı zamanda omurgada düzelme sağlamaktayız. Bu şekilde de büyümenin ve boy uzamanın daha sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesini sağlamaktayız.
Gerek eski teknikte gerekse yeni manyetik çubuklarla yapılan ameliyatta kullanılan çubuklar çocuğun büyümesi tamamlanana kadar tutulmakta, nihai ameliyat olan omurların birbirine tutturulup kaynatma ameliyatında bu geçici çubuklar çıkarılmaktadır.”
Manyetik Rod İle 6 Ay Yerine 3 Ayda Bir Uzatma Yapılıyor
Prof. Dr. Murat Bezer, ameliyata gerek kalmadan uzayabilen bu çubukların avantajlarını da şu şekilde sıraladı:
• Manyetik çubuk uygulanan hastalar 3 aylık kontrollere çağrılmakta ve çekilen röntgen sonrasında skolyozun derecesi ve hastanın yaşına göre poliklinik şartlarında, muayene masasında uzatma yapılmaktadır.
• Uzatma miktarı yapılan ölçümlerle ve çocuğun yaşına göre hassas bir şekilde bilgisayar ortamına girilerek tamamen elektronik bir aparatla yapılmaktadır.
• Uzatma yapılırken hastalar ağrı hissetmemekte sadece biraz gıdıklanma tarzı bir his olmaktadır. Hatta bu his çoğu çocuk tarafından hoşlukla karşılanmaktadır.
• Bu yöntemle hastalara 6 ay yerine 3 ayda bir uzatma yapılmakta dolayısıyla eski yönteme göre daha sık ve daha uygun uzatma yapılarak omurga büyümesine daha çok katkı sağlanmaktadır.
• Hastalara ameliyat gerekmeden uzatma yapılması, çocuğun sürekli narkoz almasını engellemektedir.
• Ameliyat bölgesi sürekli açılmadığı için yara problemlerinin önüne geçilmekte, bu sayede de enfeksiyonlar engellenmektedir.
• Özellikle çocukların eski teknikle yapılan her bir uzatma ameliyatı öncesinde çektiği stres göz önünde bulundurulduğunda eskiden kullanılan yöntemle ailelerin ve çocukların bu uzun süreçte yaşadığı problemlerin hemen hiçbiri bu yeni teknikle yaşanmamaktadır.
Çubukların ameliyatta uygun seviyeye uygun açı verilerek yerleştirilmesi gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Murat Bezer, aksi takdirde kişide duruş bozukluğu ortaya çıkabildiğini, bunun da düzeltme ameliyatı gerektireceğini belirtti. Bezer, bu çubukların tecrübeli omurga cerrahları tarafından uygulanmasının bu tür istenmeyen sıkıntıların önüne geçtiğini de sözlerine ekledi.