Dijital hastane günümüzde sıkça kullanılan kavramlar arasında yerini almıştır.
Bilişim teknolojilerinin sağlık alanında kullanımının yanı sıra apartmandan bozma binalarda veya merdiven altı yerlerde hizmet sunmaya çalışan sağlık kuruluşlarının yerini modern mimariye uygun olarak inşa edilen binalarda hizmet sunan sağlık kuruluşlarının alması ile aynı anda devreye giren dijital hastanecilik uygulamaları gizemini korumayı sürdürmektedir. Dijital hastaneler; hastane bilgi yönetim sistemi, dijital tıbbi kayıtlar, PACS, sayısal tıbbi arşiv, barkot, RFID teknolojileri, ilaç ve malzeme takibi, mobilite ve tablet bilgisayarlar, medikal teknolojiler, bina, enerji, aydınlatma teknolojileri ve bilgi sistemleri, haberleşme sistemleri, veri, ses, görüntü ve multimedya teknolojileri, tele tıp ve tele eğitim, sanal otopsi, sanal ameliyat, sanallaş- ma, yönetim hizmetleri, danışmanlık, yönlendirme, bahçe, otopark ve her çeşit entegre hizmetler vb yönetim unsurlarının yer aldığı tam entegre hastanelerdir (1) İleri teknolojilerin konseptler bütünü içinde kullanılması anlamında kullanılan dijital hastane; hastane hizmetlerinde kağıt kullanımını ortadan kaldırmakta ve tüm hastane hizmetlerinin bilgisayar ortamında yürütülmesini sağlamaktadır
Yatırım maliyetleri arasında önemli bir kalemi oluştursa bile bina kurulum aşamasında düşünülmesi gereken altyapı yeterliliğinin sağlanması dijital hastaneye geçişin ilk adımını oluşturmaktadır. Sürekli olarak değişim ve yeniliklere açık sağlık hizmetleri üretilen alanların hizmet türlerinin ve entegrasyonunun sağlanabilmesi için ileriye dönük yeterliliğe sahip olması gerekir. Sağlık alanında hızlılık, güvenilirlik, tasarruf devrimi özelliği taşıyan dijital hastane uygulamalarında çalışan personelin sistemin yararlılığına gönülden inanması ve bağlığı için zihniyet devrimine ihtiyaç vardır. Hastaneciliğin geldiği noktada kaçınılmaz son olarak tarif edebileceğimiz dijital hastane, dağınıklık ve manuel çalışmaların getirdiği yorgunluğu ve uzmanlık alanlarındaki sorumluluk karışıklığına da çözüm getirecek bir perspektif sunmaktadır..
Dijital Hastanenin Unsurları
Hastane binasının akıllı bina özelliği taşıması ile birlikte ilave teknolojik yeniliklerin montajında kolaylık sağlayan teknik altyapı yeterliliği özelliğine de sahip olması gerekir. Ayrıca, hastane personelleri arasındaki ilişkilerin ve rollerin yeni bilgisayar teknolojilerine göre düzenlenmeleri gerekli görülmektedir. Dijital hastane sisteminin temel bileşenleri;
A) Akıllı kart
B) Hastane otomasyon programı
C) PACS sistemi
D) İlaç yönetim sistemi
E) Işıklandırma sistemi
F) Cihazların teknolojik özellikleri
G) Dijital hastane düzenleme kurulu
H) İnternet ve kamera sistemi
İ) Malzeme yönetim sistemi
J) Taşınabilir tıbbi asistan
K) Genel görüntüleme sistemi
L) Robotik cerrahi sistemi
Dijital hastane dijital kartla çalışmaya başlamakta, hastaneden içeri giren hasta, tüm departmlarda bu kartla tanınır. Dijital hasta kartlarının önemli görevi vardır ve tüm departmanlarda bu kartla işlem yapılmaktadır. Sihirli kalemle doktorun yazmış olduğu tüm raporlar hastanenin otomasyon programına aktarılmaktadır. Pacs sistemi ile görüntülere tüm bilgisayarlardan ulaşmak hızlı ve kolay olmaktadır. Bu sayede raporlama için kağıt ve film israfı da ortadan kalkmaktadır. Hasta bazlı ilaç stoku, karekod sisteminin düzgün işlemesi ve miadının bitmesi nedeniyle imha edilmeden kaynaklı ilaç israfı ve maliyetini ortadan kaldıran ilaç yönetim sistemi dijital hastanenin özelliklerindendir. İlaç yönetim sisteminde kartın okutulması ile hastaya uygulanacak ilacın çekmecesi açılmakta olduğu için yanlış ilaç kullanımı riski ortadan kalkmaktadır. Hastanın ruh haline göre ışıklandırma sisteminde değişiklik yapılabilmesi ile hastanın iyileşmesine katkı sunulmaktadır. En son teknoloji ile kurulu yoğun bakım cihazlarında ısı ve nem takibi kayıtları dahi tutularak incelemeye imkan sunulmaktadır. Kameralar vasıtası ile ameliyat görüntüleri talep edilmesi halinde internet aracılığı ile her yerden izlenme imkanı vardır. İleride hastanın şikayeti durumunda bu kayıtlara bakılarak hatanın kaynağının bulunabilmesi imkanı olduğu gibi bu görüntüler eğitim amaçlı da kullanılabilmektedir. Dokunmatik ekranlı monitörlerden hasta yatağından internete bağlanabilmekte, televizyon izleyip müzik dinleyebilmektedir. Sistem dahilindeki tüm hastalara dijital bileklik takılmakta, bileklik içindeki şifre tablet PC ye okutularak hastaya ait bilgiler girilmektedir. Bu sistemde doktor ve hemşireler her serviste bulunacak olan taşınabilir tıbbi asistan adı verilen tablet PC leri kullanarak hastanın teşhis ve tedavisini bu bilgisayarlara kaydedecek ve bilgiler merkezi bilgisayar sistemine aktarılmaktadır. Böylece hastanın günlük izlenen verilerinin yanı sıra röntgen, ultrason, BT, MR gibi gibi tüm görüntüleme bilgileri bilgisayar ortamında izlenebilmektedir
Sistemin Yararları
Dijital kartlar sayesinde hasta ve tedavi karışıklığı önlenerek üst düzey hasta güvenlik sistemi hastanın hastaneye girişinden itibaren devreye girmiş olur. Dijital hastanelerde çekilen örneğin bir EKG ye dünyanın her yerinden hasta veya hekimin ulaşması mümkündür. Vaka inceleme ve eğitim toplantı odasında vaka inceleme esnasında yurtdışında diğer bir hastanedeki doktorların görüşü alınabilmektedir. Dijital hastane kapsamında yer alan evde bakım odasında kronik bir hastanın günlük ölçümlerini çekilip ilgili hekime internet ortamından gönderilebilmekte bu mobil cihazlar sayesinde uzaklıktan kaynaklı problemler ortadan kalkmaktadır. Hastane içindeki tüm bilgi sistemleri tam entegre olduğu için güvenilir veri akışı sağlanmaktadır. Gereksiz işgücü kullanımı olmayacağı için daha az zaman ve enerji harcanarak hastane ve hasta verilerine ve bilgilerine her yerden, erişim sağlanabilmektedir. Kağıtsız ve filmsiz olarak çalışan sistem, sağlık görevlilerinin iş süreçlerini etkilileştirmektedir. E-sağlık ve e-devlet ile de tam entegre hastaneler kırtasiyeciliği ortadan kaldırmakta, verilere hızlı ve otomatik ulaşım ise işgücü maliyetlerini azaltmaktadır. Tam dijital hastane haline gelmek bir maliyet gerektirse bile sanılan kadar masraflı olmadığı gibi doğru cihazların seçilmesi hastanelere ilave tasarruf imkanları sunmaktadır. Hasta bilgilerine her yerden hızlı ulaşım, veri güvenliği, tüm hizmetlerin bilgisayar ortamında yürütülmesi, minimum hata, düşük maliyet, hasta ve çalışan memnuniyeti, teşhis ve tedavi de başarı gibi birçok başarı sağlamaktadır.(2)
Yararlanılan Kaynaklar
1. Sağlıkta yeni hedef: Dijital Hastaneler, Yrd.Doç. Bilal AK
2. 29 Ocak 2010, cumhuriyet.com.tr
