Genellikle 65 yaş üstü kişileri etkileyen ve insan belleğinin sık sık yanılması, yer-yön algısının bozulması, kişilik değişimleri şeklinde kendini gösteren ‘’demans’’ hastalığının aynı zamanda gençlerde de görülebildiğini bildirildi.
Türk Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Başkanı da olan Alman Alzheimer Akademi Başkanı Mefküre Ülker, gençlerin genellikle hafıza sorunundan şikayetçi olduğunda, bunun nadiren demans hastalığından kaynaklandığının düşünüldüğü, hatta çoğu zaman demans riskinin hiç akla getirilmediğini, ancak gençlerin de bu hastalığa yakalanabildiğini vurguladı. Ülker, ‘’Bazen bir şeyi unutmak yaşlı insanlar için günlük yaşamın bir parçası. Ancak hafızanız sık sık yanılıyor, yer-yön algınız bozuluyor ve kişilik değişimleri yaşanıyorsa, tanı sıklıkla demanstır’’ dedi.
Hastalığın 50’den fazla formu bulunduğunu, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na göre, Türkiye’de yaklaşık 1.3 milyon insanın demanstan mustarip olduğunu ve bu sayının git gide arttığını belirten Ülker, şunları kaydetti:
‘’Hastalık sıklıkla 65 yaş ve üzeri kişileri etkiliyor. Ancak genç insanlar da bu hastalığa yakalanabiliyor. Bu insanlar tamamen günlük yaşamın karmaşasında ve çoğunlukla hastalık belirtilerinin hiç farkına varılmıyor. Gençlerimiz genellikle aktif çalışma hayatının içinde ve günlük işleyen programlara entegreler. Aile, arkadaş ve çevre, kişideki davranışlar belirgin bir şekilde değiştiğinde bunun doğrudan bir hastalık belirtisi olabileceğini düşünmüyor.’’
“Aynı organizma ancak farklı insan”
Hastalığın en yaygın türlerinin başında Frontotemporal Demans (FTD) geldiğini belirten Ülker, şunları kaydetti:
‘’Bu hastalıkta belirtiler ilk başlarda çoğunlukla kişilik değişiklikleri, davranışsal bozuklukları ve dil bozuklukları şeklinde kendini gösteriyor. Etkilenen kişiler genellikle kendilerindeki bu değişikliği fark etmiyor, ancak aile ve çevre için bu son derece katlanılması zor bir durum olabiliyor. Münih Alman Nörodejeneratif Hastalıklar Merkezi’nde (DZNE) demans araştırmacısı olan Prof. Christian Haass FTD’ye yakalanan kişiler için ‘’Aynı organizma, ancak farklı bir insan’’ ifadesini kullanıyor. Demanslı kişilerin üçte ikisini etkileyen Alzheimer hastalığında ise kişinin bilişsel yetenekleri azalıyor. Tipik hafıza sorunlarına dezoryantasyon ve konsantrasyon bozukluğu ekleniyor. Alzheimer da zaman zaman gençleri de etkiliyor. Prof. Haass, bunun çoğunlukla genetik bir yatkınlığın sonucu olduğunu söylüyor. Alzheimer, FTD ve diğer birçok ilerleyici demans türünün henüz tedavisi bulunmuyor. Bu nedenle hastalanan kişilerin doğru bakımı önem taşıyor. Özellikle gençlerin bu hastalıktan dolayı gerçekleşen kısıtlamaları kabul etmesi çok zor oluyor.’’
Spor yapmak iyi geliyor
Fiziksel aktivitenin çoğu bakıcılar için bir zorluk, ancak bu hastalıktan mustarip olanlar için bir fırsat olarak değerlendirildiğini ifade eden Ülker,“Spor, bunamaya karşı yapılabilecek en önemli şey. Yapılan çalışmalar da fiziksel ve zihinsel aktivitenin demansı engellemediğini ancak özellikle Frontotemporal Demans hastalarında, hastalığın ilerlemesini geciktirdiğini gösteriyor’’ diye konuştu.
