“Çene eklem rahatsızlığı nedeniyle çene ağrısı ve baş ağrısı çeken bir kişinin aynı zamanda fibromiyaljiye de sahip olması alışılmadık bir durum değildir.” diyen Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, çene eklem rahatsızlığı ve fibromiyalji olan hastalarda omuz, boyun, yüz, baş ve sırtla bağlantılı kaslarda da sorunlar yaşandığını dile getirdi.
Üsküdar Diş Hastanesi Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, çene eklem hastalıkları ve fibromiyalji arasındaki ilişkiye dair açıklamalarda bulundu.
Her yıl 10 milyondan fazla hasta çene ağrısı yaşıyor
Kafatasımızı çeneye bağlayan eklemlerin temporomandibular eklem yani çene eklemleri olduğunu ifade eden Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, “Temporomandibular eklem bozukluğu, çene eklemi ve kaslarında ağrıya ve işlev bozukluğuna neden olan bir grup durumu kapsayan bir şemsiye terimdir. Tipik semptomlar arasında çene çevresinde hassasiyet, gerginlik veya ağrı; çiğneme ve ağzın geniş açılmasıyla ilgili sorunlar ve baş ağrıları ve kulak ağrıları yer almaktadır. Çene eklem hastalıkları esneme, yemek yeme veya konuşma gibi sıradan aktiviteleri zorlaştırabilir ve rahatsız edebilir.” dedi.
İstatistiklerin, her yıl 10 milyondan fazla hastanın çene ağrısından mustarip olduğunu gösterdiğini söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, kadınlar erkeklere kıyasla bu tıbbi duruma daha yatkın olduğuna dikkat çekti.
“Çene eklem hastalıkları ve fibromiyalji arasında anlamlı pozitif bir korelasyon var”
Kişinin kaslarını ve kemiklerini etkileyen tıbbi bir durum olan fibromiyaljinin yaygın kas-iskelet sistemi ağrısının yanı sıra hastada ruh hali sorunları ve yorgunluğa da neden olabileceğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, “Fibromiyalji, beyindeki ağrı sinyalinin işlenmesini etkileyerek ağrının artmasına neden olur. Semptomların çok çeşitli olması nedeniyle hastalığa sıklıkla yanlış teşhis konulur. Fibromiyalji hastalarının çoğu kadın, özellikle de duygudurum bozuklukları, anksiyete, artrit sorunu yaşayanlar ya da geçmişte fiziksel istismara maruz kalanlar olup, ailesinde fibromiyalji öyküsü olan bireylerin buna yakalanma olasılığı daha yüksektir.” dedi.
Çene eklem hastalıkları ve fibromiyalji arasında anlamlı pozitif bir korelasyon olduğuna değinen Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, “Fibromiyaljisi olan hastalar genellikle baş ağrısı, yüz ağrısı, çene yorgunluğu, ağız açma ve çiğnemede zorluk çekmenin yanı sıra, irritabl bağırsak sendromu veya adet öncesi sendrom öyküsüne de sahiptir. Miyofasiyal ağrı tanısının daha sık olduğu bu hastalığa fibromiyaljisi olan bireyler de sıklıkla rastlanır.” şeklinde konuştu.
“Fibromiyaljisi olan birçok hastada TMD semptomları vardır”
“Çene eklem rahatsızlığı nedeniyle çene ağrısı ve baş ağrısı çeken bir kişinin aynı zamanda fibromiyaljiye de sahip olması alışılmadık bir durum değildir.” diyen Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, hastaların kendilerini her ikisiyle de uğraşırken bulabileceklerini, bunun da yaşam kalitelerini ve acıyı yönetmeyi zorlaştırabileceğini vurguladı.
Çene eklem rahatsızlığı ve fibromiyalji olan hastalarda omuz, boyun, yüz, baş ve sırtla bağlantılı kaslarda da sorunlar yaşandığını dile getiren Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, şöyle devam etti:
“Çene eklem rahatsızlığı lokal bir bozukluktur, fibromiyalji ise genelleştirilmiş bir hastalıktır ve Temporomandibular Eklem Disfonksiyon Sendromlu (TMD) kişilerde sıkıntıya dair daha az kanıt vardır. TMD, fibromiyalji’den ayrı bir hastalıktır, ancak fibromiyaljisi olan birçok hastada TMD semptomları vardır. Ulusal Sağlık Enstitüleri’ndeki araştırma liderliğine göre, fibromiyalji hastalarında sıklıkla hem TMD eklem diski bozuklukları hem de çene, baş ve boyun kaslarındaki miyofasiyal ağrı dahil olmak üzere yüksek oranda TMD görülür.
Örneğin masseter kaslarındaki tetik noktalar çene ağrısına, temporal tetik noktalar şakak ağrılarına, sternokleidomastoid tetik noktalar ise boyun ve kulak ağrısına neden olur. TMD, fibromiyalji hastalarında bu semptomlara neden olabilir.”
Çene eklem rahatsızlığı ve fibromiyaljisi olan kişilerin ağrıya karşı duyarlılığı artıyor
Fibromiyaljinin, kaslarda ve eklemlerde yaygın ağrı ve sertlik ile karakterize olduğuna dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, “Çoğu durumda buna vücutta hassas noktalar, baş ağrıları, kas spazmları ve karıncalanma hissi eşlik eder. Fibromiyaljisi olan kişiler sıklıkla yorgunluk, uyku güçlükleri, duygudurum bozuklukları ve hafıza sorunları bildirirler.” dedi.
Çeşitli çalışmalarda, çene eklem rahatsızlığı ve fibromiyaljisi olan kişilerin sağlıklı insanlarla karşılaştırıldığında ağrıya karşı duyarlılığının arttığının bulunduğunu da ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, “Bu, beyin görüntüleme teknolojisiyle de doğrulanıyor. Kronik ağrısı olan kişiler, beynin ağrıyla ilişkili bölgelerinde daha fazla aktivite gösteriyor. Buna ek olarak bilim insanları, kadınların neden kronik ağrıdan mustarip olma olasılığının erkeklerden daha fazla olduğunu açıklayabilecek bir gen çifti de dahil olmak üzere, kronik ağrı durumlarıyla bağlantılı spesifik genler belirlediler.” şeklinde konuştu.
“Fibromiyalji hastaları, genellikle net bir teşhis konulamadan yıllarca mücadele ederler”
Miyofasyal ağrının ne olduğunun farkına varmanın, başarılı bir ağrı yönetiminin geleceğine kapı açtığının altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, “Hastalığın başlangıcında, disfonksiyonel TMD ağrısı ile veya disfonksiyonel TMD ağrısı olmadan devam eden kronik ağrının teşhis edilmesiyle, yaygın ağrı ile disfonksiyonel TMD’nin başlangıcı arasındaki olası bir ilişkinin belirlenmesi daha kolaydır.” dedi.
Genellikle hastaların fibromiyalji dikkate alınmaksızın ağrılı Temporomandibular bozukluk nedeniyle tedavi edildiğine dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Hacer Fulya Üçem, sözlerini şöyle tamamladı:
“Temporomandibular sistemden kaynaklanan şakaklarda lokal ağrı yaşayan fibromiyalji hastaları, genellikle net bir teşhis konulamadan yıllarca bununla mücadele ederler. Vücudun diğer kısımlarında başlayıp daha sonra temporomandibular bölgeyi de kapsayan ortak modeli takip edebilir.
Ağrı sıklıkla ‘kronik donuk ağrılı ağrı’ olarak tanımlanır ve hem TMD hem de fibromiyalji bozukluklarının teşhisinde merkezi öneme sahiptir. Fibromiyaljili hastalarda en sık görülen TMB tanısı çiğneme miyofasyal ağrısıdır (MP). Fibromiyaljili hastalarda sıklıkla baş ağrıları ve yüz ağrıları olur ve bu ikisi arasındaki örtüşmeyi yansıtır. Fibromiyalji ağrısı genellikle miyofasyal ağrısı olan hastalarda görülen ağrıdan çok daha şiddetlidir ve daha geniş bir vücut alanına yayılır.”
Doi numarası: https://doi.org/10.32739/uha.id.48193
