Yaz ayları etkisini iyiden iyiye hissettirirken, çoğunlukla güneş ışınlarına yoğun bir şekilde maruz kalanlarda görülen en ciddi ve ölümcül cilt kanseri melanom riski de yükseliyor. Erken teşhis edildiğinde hemen her zaman tedavi edilebilen melanom, beyaz ve açık tenlilerde koyu tenlilere göre 10 kat daha fazla görülüyor. Erken teşhiste ise kendi kendine muayenenin önemi artıyor.
Yaz sıcakları kendini göstermeye başladı, tatil planları yapanlar için de heyecan arttı. Ancak hem güneş tutkunları hem de hem de işleri gereği çoğunlukla açık havada kalanlar için güneş ışınları aynı zamanda melanom riskinin de habercisi. Bu nedenle hem tatile gideceklerin hem de iş sebebiyle sürekli olarak güneş ışınlarına maruz kalanların melanom riskinde karşı dikkatli olmaları gerekiyor. Melanom, cilt kanserinin en ciddi ve ölümcül türlerinden biri. Deri hücrelerinde tamir edilemeyen DNA hasarı, hızlı bir şekilde çoğalan ve kötü tümörleri oluşturan mutasyonları tetiklediğinde gelişiyor[6]. Her yaşta oluşabilen melanomun, yaşın ilerlemesiyle birlikte görülme oranı da artıyor5. 40 yaşından genç kadınlarda meme kanserinden sonra en sık görülen ikinci kanser tipi olan melanom, erkeklerde ise lösemiden sonra ikinci sırada yer alıyor. Her 7 dakikada bir insana melanom tanısı konurken, erken teşhis edilen melanom vakaları hemen her zaman tedavi edilebiliyor.
Son 40 yıldır melanomun görülme sıklığının arttığına dikkat çeken GSK Türkiye Medikal Direktörü Dr. Yıldıray Tanrıver, güneşin zararlı ışınlarına maruz kalmanın bu orana etkisine dikkat çekiyor. Ozon tabakası inceldikçe, atmosferin ultraviyole ışınları filtreleme kapasitesinin de düştüğüne değinen Dr. Tanrıver “Ozon seviyesindeki yüzde 10’luk bir azalma, yaklaşık 4 bin 500 yeni melanom vakasının ortaya çıkmasına neden oluyor. Güneşin etkisini iyice gösterdiği yaz aylarında güneşin zararlı ışınlarından korunmanın önemine bir kez daha dikkat çekmek gerekiyor” dedi. Özellikle beyaz ve açık tenlilerin4 daha da dikkatli olması gerektiğini belirten Dr. Tanrıver “Geçmişte güneş yanığına maruz kalanlar, sürekli olarak güneş altında çalışanlar ve yaz aylarında tatil planı yapanlar, risk grubunda bulunuyor2. Bu nedenle kendi kendine muayene, bireylerin olası şüpheli durumlarda vakit kaybetmeden bir uzmana gitmelerine fayda sağlıyor” dedi.
Kendi kendine muayenenin püf noktaları:
Cildinizdeki değişiklikleri gözlemlemek, benlerin büyümesini ve cilt lekelerini izlemek için düzenli olarak kendi kendine muayene yapmak gerekiyor. Muayene kapsamında;
- Vücudunuzun ön ve arkasına aynada bakın
- Ellerinizi yukarı kaldırarak vücudunuzun sağ ve sol yanına aynada bakın
- Dirseklerinizi bükerek kolunuz dış tarafına, üst kol altına ve avuç içlerinize dikkatle bakın
- Bacaklarınızın arkasına, ayaklarınıza, ayak parmaklarınızla ayak tabanınız arasında kalan bölümlere bakın
- Bir el aynası ile boynunuzun arkasına ve saçlarınızı ayırarak kafatasınıza bakın
- Son olarak bir el aynasıyla sırtınıza ve kalçalarınıza bakın