Yetişkinlik döneminde neredeyse hiç görülmeyen daha çok çocukluk ve ergenlik çağında ortaya çıkan basit kemik kisti, genellikle belirtisi olmadığı için tesadüfen teşhis edilir. KadıköyŞifa Ataşehir Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Şeref Aktaş basit kemik kisti ile ilgili en önemli soruları yanıtladı.
Basit kemik kisti, kemiğin içinde içi sıvı dolu kistik yapıdır. Basit kemik kisti, kanseröz olmayıp iyi huylu bir hastalıktır. Sıklıkla humerus (kol Kemiği) üst ucunda ve femur (uyluk kemiği) üst ucunda yerleşir. Aktif basit kemik kistleri, büyüme plağına komşudur. Zamanla, hastanın büyümesi ile basit kemik kisti büyüme plağından uzaklaşır. Basit kemik kisti, diğer kemiklerde de görülebilir. Genelde tek kemikte görülür.
Basit kemik kisti, hangi yaşlarda görülen bir hastalıktır?
Basit kemik kisti ortopedi uzmanının en sık karşılaştığı iyi huylu tümörlerden biridir. Basit kemik kisti 5 – 15 yaş arasında sık görülmektedir. Erişkin yaşta basit kemik kisti pek görülmez. Basit kemik kistinde erkek/kız oranı 2/1 dir.
Basit kemik kisti neden kaynaklanır?
Basit kemik kistinin neden geliştiği kesin olarak ispat edilememesine rağmen bir takım teoriler vardır. Büyüme plağındaki bozuklukların neden olabileceği ya da kemik içi venöz tıkanıklıklar sonucu geliştiği konularındaki teoriler bunlara örnektir.
Basit kemik kistinin bulguları nelerdir?
Birçok basit kemik kistinde klinik bulgu yoktur. Başka nedenle çekilen radyografilerde tesadüfen tanı koyulma oranı oldukça yüksektir. Basit kemik kisti, kemiğin korteks dediğimiz kabuk kısmını inceltmesi durumunda ayakta durma gibi yürüme gibi kemiğe yük binen durumlarda basit kemik kisti bölgesinde ağrı olur. Bunun yanında basit kemik kisti nedeni ile zayıflamış kemikte kırıklar oluşabilir. Kırık durumunda da ağrı, şişlik ve fonksiyon kaybı görülür.
Basit kemik kistinin tanısı nasıl koyulur?
Basit kemik kistinde tanı direk radyoloji ile koyulur. Basit kemik kisti, önceki tedavi ya da kırık nedeni ile komplike hali altıysa ya da yerleşimi çok farklı ise ortopedi uzmanı MR, Bilgisayarlı Tomograf yad a Kemik Sintigrafisi gibi ek testler isteyebilir.
Basit kemik kistinin tedavisi nasıl yapılır?
Küçük kemik kistleri sadece takip edilebilirken kemiğin içinde önemli bir yer kaplayan ve kırık riskini arttıran basit kemik kistleri tedavi gerektirir. Tedavi genelde anestezi altında yapılır. Basit kemik kistlerinin içine bir iğne ile girilerek kist sıvısı boşatılır. Kist sıvısının sarımsı berrak olması tanıyı kuvvetledirir. Daha sonra kist içine radyoopak madde enjekte edilerek basit kemik kistinin tek odalı olduğu ve tüm kiste ulaşılabildiği doğrulanır. Bundan sonra ise kist içine ortopedi uzmanının tercihine göre, steroid, hastadan alınan kemik iliği ya da demineralize kemik matriksinden biri enjekte edilir. Daha büyük ve kırık riskinin çok fazla olduğu basit kemik kistlerinde veya enjeksiyonlara rağmen iyileşme göstermeyen basit kemik kistlerinde küretaj ve greftleme operasyonu uygulanır. Eğer basit kemik kisti, kırıkla beraber başvurduysa internal çivileme uygun vakalarda tercih edilir.