Astım nedeniyle yaşanan ani ölümler, astım ataklarının tehlikesini ve düzenli tedavi altında olmanın önemini bir kez daha gündeme getirdi. Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Elif Dağlı, her astım atağının ciddiye alınması ve şiddetinin küçümsenmemesi gerektiğini belirterek dikkat edilmesi gerekenleri sıraladı.
Yaşanan her astım atağının ciddiye alınması ve şiddetinin küçümsenmemesi gerekiyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Elif Dağlı, astım ölümlerinin giderek azalmasına rağmen, hayatı tehdit eden atakların halen önemli ve ciddi bir sağlık sorununu oluşturduğunu belirtiyor: “Bu tip atakların iki tipi bulunuyor. Özellikle hızlı gelişen tipinde ani ve çok yoğun alerjene maruz kalmanın yanı sıra duygusal stres varlığı da önemli bir etken oluyor. Astımın kontrolünü sağlayan nefes yolundan alınan tedavi edicilerin düzenli kullanılmaması da tehdidi arttıran bir etken.”
Astım atağının şiddetini küçümsemeyin!
Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Elif Dağlı astım atakları hakkında şu bilgileri verdi: “Astım atağı her zamanki gibi görünebilir ama her atak ciddiye alınmalıdır. Astım ölümlerinin ancak %33’ü hastanede olmaktadır. Hastaların 2/3’ü ya tedavi arayışına hiç girmediklerinden ya da yakınmaları artmasına rağmen hekime başvurmadıklarından hastane dışında hayatlarını kaybetmektedirler. Astım atakları, hafiften ağıra kadar her şiddette astımı olan kişide hayat tehdit edici şekilde olabilir. Ölüm tehdidi olan astımlılar özel bakımın yanı sıra hastalık ve tedavisi ile ilgili yoğun eğitim gerektirirler. Astım nöbeti sırasında ölmüş kişilerin %80-85’inde, ölümden 12 saat ile haftalar öncesi sürede başlamış ağırlaşan bulgular gözlenmiştir. Ölenlerin sadece %15-20’si belirtilerden 6 saat içinde kaybedilir. Görüldüğü gibi hastaların belirtiler başladıktan sonra uygun tıbbi yardım isteyecek süreleri olmakta ancak ataklar önemsenmemektedir.”
Prof. Dr. Elif Dağlı, ölümcül astımın risk faktörlerini şu şekilde sıraladı:
· Daha önce hayatı tehdit eden astım atağı
· Son zamanlarda gece uyandıran, kurtarıcı ilaç kullandıran, nefessiz bırakan kontrolsüz astım bulguları
· Daha önceki ataklarda yoğun bakıma yatırılmak
· İki veya fazla astım ilişkili hastane yatışı veya üç veya daha fazla acil başvurusu
· Bir ayda iki veya daha fazla nefes açıcı ilaç kullanmak
· Astım bulgularının ağırlaştığını ve atak geldiğini anlamakta güçlük yaşanıyorsa
· Düşük sosyoekonomik durum
· Madde kullanımı
· Ciddi psikiatrik hastalık
· Kalp ve akciğer gibi hayati organlara ait ciddi ve kronik hastalıkların varlığı”
Tehdit olduğunu bilin ve önlem alın
Riskin ne olduğunun ve acil durum eylem planının iyice öğrenilmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Elif Dağlı: “Yakınmalar artıyorsa acil yardım istemekte gecikmeyin. Düzenli alınması gereken ilaçları belirti olmadığı için asla kesmeyin. Bildiğiniz tetikleyici etkenlerden uzak durun” dedi.