Son günlerde 7.Cumhurbaşkanı Kenan Evren’e konulan tanıyla tekrar gündeme gelen, adını Alman Doktor Alois Alzheimer’den alan ve halk arasında “bunama” olarak bilinen Alzheimer’i çeşitli belirtileri ile tespit etmek mümkün.
Bir beyin hastalığı olan Alzheimer’in, halk arasında herkeste zaman zaman görülebilen basit unutkanlıkla karıştırıldığını kaydeden Üsküdar Üniversitesi öğretim üyesi, NPİSTANBUL Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof.Dr. Oğuz Tanrıdağ, hastalığın 12 uyarıcı belirtisi ile Alzheimer’li hastalara önerilen besinler hakkında bilgi verdi.
Prof.Dr. Tanrıdağ, birçok risk faktörü ile birlikte genetik yatkınlık sonucu beyin hücrelerinin bir kısmının ölmesiyle ortaya çıkan Alzheimer hastalığının önüne geçilmesinde beslenmenin önemine dikkat çekti. Prof.Dr. Tanrıdağ şunları söyledi: “Alzheimer hastalığı beyinde bazı hücre ölümleri ile ortaya çıkıyor. Hastalıkta mevcut olan hücre ölümü süreçlerinin geciktirilmesi ya da başlamış hastalıkta hızının yavaşlatılabilmesi için bazı besinlerin de adı geçiyor. Bunların çoğuyla ilgili bir bilimsel araştırma yok. Bazıları sinir büyüme faktörüyle ilişkilendirildiği için kesinlikle yararı yok demek mümkün değil. Kesinlikle faydalı olduğunu söylemek için de çok erken. Hele bu besinlerin hastalığa yakalanma riskini azalttığını ve hastalığın ilerlemesini önlediğini söylemek hiç mümkün değil.
Yine de bunlardan örnekler verilebilir. Bunlar B,E,C ve A vitaminlerinden zengin besinler ile B vitaminlerinden özellikle sinir büyüme faktör ve sinir yıpranmasına karşın etkili olan B 12 vitaminidir. Beyin için yararlı vitaminler yönünden zengin beyin dostu besinler ise ceviz, badem, fındık, dolmalık fıstık, patlamış mısır, tahin, kabak çekirdeği, dolmalık biler, kıvırcık, nane, sivribiber, kereviz yaprakları, yumurta sarısı, süt, ıspanak, karaciğer, kayısı domates, havuç, karnabahar, maydanoz-tere, roka, kırmızı lahana, turunçgiller, tam buğday ekmeği, bamya, tarhana çorbası, yulaf, çavdar kepek ekmeği, sığır ve balık eti, beyaz peynir, tarhana çorbası, acı pul biler, keten tohumu, tahin”
Alzheimer’i bu belirtiler ele veriyor
Alzheimer’in her yaşta herkes için geçerli olan basit unutma ile karıştırıldığını kaydeden Prof. Tanrıdağ, öğrenme ve unutmanın birbiriyle yakından ilgili olduğunu, yeni bilgiler alındıkça, beynin eski bilgileri zamanla sildiğini bunun da doğal bir süreç olduğunu vurguladı.
Bir beyin hastalığı olan Alzheimer’ın çeşitli uyarıcı belirtileri olduğunu da kaydeden Tanrıdağ, bu belirtileri 12 maddede şöyle sıraladı:
1-Gündelik hayatı etkileyen unutkanlıklar. Özellikle çok yakın dönemi ilgilendiren randevu, toplantı, alışveriş listesi ve diğer güncel bilgilerin unutulması.
2-Planlama ve hesaplama zorlukları. Faturaların unutulması, sürekli yaptığı bir yemeğin tarifini bile hatırlayamama, günlük işlerin sırası ve süresiyle ilgili yaşanan zorluklar.
3-Daha önce sorunsuz yapılan iş ve ev görevlerinde aksama. Evin düzeniyle ilgili karışıklık, eşyaların nasıl kullanıldığıyla ilgili bilgilerin hatırlanmasında zorluk.
4-Zamanla ve yerlerle ilgili yaşanan kafa karışıklığı. Düzenli gidilen dükkanların, caminin ya da işyerinin bulunamaması. Günün saatlerini, günleri, ayları karıştırma, evin odalarını karıştırma.
5-Görüntüleri algılama zorluğu. Bu zorluk hem yazıları okumada hem de şekil algısındaki bozuklukla ortaya çıkar. Bazı görüntüler çok önceleri görülmüş başka mekanlarla karıştırılabilir. İnsanların birbirine benzer yüz ifadelerinden farklı kimlik çıkartmak. Trafikte sorun yaşamak.
6-Konuşma ve anlamada zayıflama, kelime sayısında azalma, anlam kaymaları.
7-Eşyaları olağan yerlerden farklı yerlere koymak ve unutarak yakınlarını kaybetmekle veya hırsızlıkla suçlama. Örneğin ayakkabıyı buzdolabına koyma, yumurtaları yatak altına saklama gibi.
8-Yargılama ve karar vermede güçlük. Gündelik hayat içinde önceleri kolaylıkla alınan kararlar için uzun zamanlar geçirme, bir türlü karar verememe ya da olağandışı şaşırtıcı kararlar.
9-Sosyal aktivitelerden çekilme. Düzenli olarak yapılan sosyal birlikteliklerden vazgeçme. Sınıf toplantılarına gitmeme gibi. Buna karşılık eve kapanma ve tek düzen yaşantıya geçiş.
10-Kişilik ve davranış değişiklikleri. Örneğin eli açık bir kişiyken cimri birisine, ya da cimriyken savurgan birine dönüşmek.
11-Abartılmış cinsel eğilimler.
12-Hiçbir şeyden zevk alamama.
