Gebelik, hormonal nedenler, topuklu ayakkabılar yüzünden kadınlarda daha sık görülen varis erkeklerde de sıkıntıya neden oluyor.
Masabaşı işler, kilo artışı, az spor yapılması gibi sebepler yüzünden erkeklerde de sıkça varis görülüyor. Liv HOSPITAL Damar Cerrahı Prof. Dr. Murat Aksoy anlattı.
Bacaklarda damarlarda belirginleşme, ağrı, şişme, hassasiyet ve ağırlık hissi belirtileriyle ortaya çıkan varislerin görülme sıklığı erkeklere göre daha yüksek. Kadınlarda geçirilen gebelikler, gebeliklerin sayısı ve hormonal nedenler varis oluşma riskini artırıyor. Kadınların az spor yapması da bu riski artırıyor. Kadınların sıklıkla kullandığı hatta vazgeçemediği topuklu ayakkabılar da varis riskini artırıyor.
ÇALIŞAN KADINLAR DAHA ERKEN DOKTORA BAŞVURUYOR
İster çalışan kadın olsun ister ev kadını, durağan yaşam içinde olanlarda varis daha fazla görülüyor. Bu nedenle ofiste masa başı iş yapan veya işi sırasında uzun süre ayakta durmak zorunda kalan kadınlarda varis görülme riski artıyor. Örneğin öğretmenlik, tezgahtarlık, kuaförlük yapan kişiler bu açıdan yüksek riskli meslek grubuna giriyor. Ev kadınları ile karşılaştırıldığında çalışan kadınların biraz daha erken doktora başvuruyor. Kozmetik problem çalışan kadın için biraz daha ön planda. Ev kadınları genel olarak ağrı ve şişlik şikayetiyle geliyor ve biraz daha ileri evrede doktora başvuruyor.
ERKEKLERDE NEDEN VARİS ARTIYOR?
•Sporun ve yürüyüşün daha az yapılması nedeniyle erkekler de artık varis sorunuyla daha sık karşılaşıyor.
•Evden işe giderken en fazla arabaya, otobüse veya toplu taşıma araçlarına kadar yürüyoruz. Günlük yürüyüş mesafemiz 500 metre en fazla bir kilometreyle sınırlı.
•Fast-food yeme alışkanlıkları da artış gösteriyor. Özellikle kilo endişesi taşımayan erkekler düzensiz ve sağlıksız beslenme modelleri ile her gün kilo alıyor.
•Yeni çalışma ortamları da hareketten uzak bir yaşam tarzı oluşturmaya başladı. Artık erkekler de iş hayatlarında eskisine oranla daha az fiziki güç kullanıyor, oturarak veya hareketsiz ofis ortamlarında çalışıyor. Hareket edemediği için hem kilo alıyor hem de bacak kasları zayıflıyor, böylece varis riski artıyor.
KADINLAR PARTNERİNİ DOKTORA GÖTÜRMELİ
Erkekler kadınlara göre daha geç doktora başvuruyor. Bu problem kozmetiği çoğunlukla ikinci plana atmalarından kaynaklanıyor. Varisler çok belirginleştiğinde veya ciltte renk değişiklikleri olduğu zaman doktora başvuruyorlar. Bu yüzden kadınlar eşlerinin veya erkek arkadaşlarının bacaklarını da takip etmeliler. Tedavileri için uyarılarda bulanmalı hatta onları cerraha getirmeliler.
Varisi önlemek için
•Uzun süre oturarak da olsa, ayakta da olsa hareketsiz kalmayın.
•Uzun süre bacak bacak üstüne atmış şekilde oturmayın.
•Ağır kaldırmayın.
•Bol su için ve fast food’dan kaçının.
•Kilo almamaya özen gösterin.
•Varis çorabı kullanın.
•Yüksek topuklu ayakkabı kullanmayın.
•Çok dar pantolonlar giymeyin.
•Aşırı sıcak suyla banyo yapmayın.
•Bol yürüyüş yapın, spor yapın.
•Futbol, voleybol, basketbol gibi ani hareketler yapmanızı sağlayacak sporlar yerine yürüme, koşu ve yüzme gibi sporları tercih edin.
Tedavi nasıl yapılıyor?
Varis tedavisinde öncelikle toplardamarlarda yetersizlik varlığı araştırılır ve varsa düzeyi belirlenir. Bacaklarımızda toplardamarlardaki kan akışı her zaman ayaktan kalbe doğru, tek yönde olmalıdır. Bunu sağlayan birkaç mekanizma vardır. Bunlardan biri göğüs kafesimiz içindeki negatif basınç, diğeri de bacaklarımızdaki kasların kasılıp damarları sıkıştırması ve kanı yukarı pompalamasıdır. Buna bacak kas pompası diyoruz. Bacaktaki kas pompasının yüzde 80’ini baldır kas kasları, yüzde 20’sini uyluk kasları oluşturur. Burada en etkin mekanizma baldır kasları üzerinden işler. Yürürken ya da hareket ederken kas kasılmasıyla damarlar sıkıştırılır ve kan yukarı pompalanır. Ancak ayakta sabit durduğumuzda veya oturduğumuzda yer çekiminin etkisiyle kan aşağı doğru gitme eğilimi gösterir. Bunun önüne geçebilmek için damarlarımızın önünde ufak kapakçıklar vardır. Özellikle kasık altından başlayarak ayağa doğru gittiğimizde bu kapakçıklar sayısal olarak da artar. Bu kapakçıkların biri de, birkaçı da tümü de hastalıklı olabilir. Doppler ultrasonografi ile biz bu kapakçıkları değerlendiriyor ve kapakçık yetersizliği nedeni ile oluşan kanı geri kaçışı nereden nereye kadar devam ediyor sorusuna yanıt arıyoruz. Yetersiz olduğu zaman ve olmadığı zaman varise yaklaşım farklılık gösterir.