Geride bıraktığımız yılın en iyi 10 medikal teknolojik buluşu, tıp, elektronik, fizik, kimya ve mühendislik alanlarında gerçekleştirildi.
Kasılabilen insan kası
2015’in en önemli buluşlarından bir tanesi ABD’de Duke Üniversitesi’nden Doç. Dr. N. Bursac ve Dr. L. Madden’in, kasılabilen insan kasını laboratuvar ortamında ilk kez üretmeleri oldu. İnsan kasının, dışarıdan gelen elektrik sinyalleri, biyokimyasal sinyaller ve ilaçlara vücuttaki normal kaslar gibi tepki verdiği açıklandı. Araştırma ekibi, daha önce çok sayıda hayvan kasını laboratuvarda üreterek deneyim kazandıklarını aktardı. Bursac, henüz kas yapısına dönüşmemiş insan kök hücreleriyle işe başladıklarını, ardından hücre sayısını artırıp uygun bir matris kullanarak bu hücrelerin, besi ortamında istenilen yapıya ulaşmasını sağladıklarını bildirdi. Bursac, laboratuvarda ürettikleri insan kasının, kişiye özel ilaçların geliştirilmesini hızlandıracağını açıkladı. Araştırma, 13 Ocak 2016’da Journale Life Dergisi‘nde yayımlanacak.
Felçli hastaya dokunma hissi kazandıran robotik el
ABD Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı’nın (DARPA) desteklediği bir proje için geliştirilen robotik el, felçli hastaya dokunma hissi kazandırdı. Programın yöneticisi J. Sanchez, bazı gelişmiş protezlerin beyin gücüyle kontrol edilebildiğini, ancak hastaların dokunduğu objeleri hissedemediğini belirtti. Bu yeni robotik el, Johns Hopkins Üniversitesi’nin Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’nda geliştirildi. Robotik elin parmaklarındaki tork algılayıcıları, parmağa uygulanan basıncı algılıyor ve elektrik sinyallerini beyindeki duyu korteksi ve motor korteksine takılan elektrotlara iletiyor. Parmaklardaki algılayıcıların kortekslerdeki elektrotlara tellerle bağlı oluşu, felçli hastanın normal parmakla dokunmuş gibi bir his duymasını sağlıyor. Bu çalışma St. Louis’de, A Future Technology Forum’da sunuldu.
3D printer mucizesi
Bir makine düşünün ki her şeyi oluşturabiliyor. Kulağa bilim kurgu filmi konusu gibi gelse de, günümüzde kullanımı giderek yaygınlaşan 3D yazıcılar sayesinde plastik ya da başka malzemelerden hemen hemen her şeyi üretebilecek durumdayız. İnsanlar ve şirketler adına tam anlamıyla bir lütuf olan bu icat sayesinde geçen yıl öğrenciler, fizik dersleri için stok arabaları, bilim adamları tarafından insan organları ya da başka birçok kişi ya da kurum tarafından yiyecekten elbiseye, gerçek bir kulaktan insan derisine birçok şey üretildi.
Medikal uygulamalar için esnek ve akıllı elektronik bant
Massachussets Teknoloji Enstitüsü’nden mühendisler, 21. Yüzyılın en büyük atılımına hazırlanıyorlar. Hidrojel adı verilen özel polimerden geliştirilen esnek, yapışkan jelimsi bir materyale sensörler, ışıklar ve ilaç taşınım düzeneklerine aktarılarak akıllı yara bakımı düzeneği geliştirildi. Bu yeni bakım bandı, vücuda tam oturarak, yerleştirildiği bölgeye belirli dozlarda ilaç verebilir, ya da vücut sıcaklığını sensörlerle takip ederek gerekli tedaviye hemen başlayabilir. Ayrıca akıllı bandaj ilacınız azaldığında sizi veya doktorunuzu bir ışıkla uyarabilir. MIT (Massachussets Teknoloji Enstitüsü) Prof. Xuanhe Zhao, bu eşsiz hidrojel matriks yapısının lastiksi özelliğinin yanında, sudan üretilen bu madde silikon,cam ve seramik üzerinde güçlü bağlar oluşturabiliyor. Su tabanlı bir bileşik olduğundan deriyle uyum gösteriyor.
Eyeteq teknolojisi sayesinde renk körleri renkleri ayırt edebilecek
Spectral Edge, resim işleme şirketi East Anglia Üniversitesi’ndeki araştırmacılar ile geliştirdiği ve STMicroelectronics çiplerine entegre ettiği yeni teknoloji sayesinde renk körü kullanıcılar için yeni bir görüntü teknolojisi sunuyor. EyeTeq adı verilen teknoloji sayesinde renk körü kullanıcılar için TV üreticilerine yeni bir seçenek sunularak renk ayrımı kolaylaştırılıyor. Bu teknoloji ayrı ekran görüntüsünü yakalayarak, onarıyor ve ekrana tekrar yolluyor, bu o kadar çabuk oluyor ki, izleyici bunun farkına varamıyor. Firma bu teknolojiyi geliştirmek için birkaç yıldır çip set üzerinde çalışıyor. Ayrıca kullanıcının görme kabiliyetine göre, görüntüyü ayarlayabilmesi için özel bir yazılımı da mevcut. Spektral Edge‘nin iddiasına göre, gönüllü renk körleri üzerinde yapılan sanal testler, görüntünün oldukça iyileştiği yönünde. Kullanıcılar özellikle spor karşılaşmaları ve doğa şovlarında renk ayrımında gelişme kaydedilmesini istiyorlar.
DNA onarımı buluşu
Aziz Sancar’ın Nobel Kimya ödülüne layık görülen ‘DNA onarımı’ buluşu, tıp dünyasında büyük heyecan yarattı. Buluş sayesinde bazı kanser türlerinin tamamen önlenebilmesinin ve kemoterapinin de ortadan kalkmasının mümkün olabileceğini söyleniyor.
Hissedebilen protez bacak üretildi
Avusturyalı bilim insanları hissedebilen protez bacak üretti. Linz Üniversitesi’nden Prof Hubert Egger, yapay ayağın tabanına yerleştirilen sensörlerin bacağın kesildildiği noktadaki sinirleri uyardığını söyledi. Egger, bunun ilk sensörlü protez olduğunu belirtti. Cerrahlar, protez takılmadan önce, Rangger’in sinir uçlarını deriye yakın bir noktaya getirdiler. Ayağın tabanına topuk, ayak parmakları ve ayak hareketlerinin oluşturduğu basıncı ölçmek için altı sensor yerleştirildi. Buradan alınan sinyaller, bacağın kesildiği noktaya yerleştirilen kumanda merkezine iletildi. Buradan sinir uçları uyarılarak sinyaller beyne ulaştırıldı.
Google İğnesiz Kan Alma Teknolojisi Geliştiriyor
Google sağlık alanındaki çalışmalarını akıllı bileklik veya saat üzerinde değil bu kez gerçek bir medikal ürün üzerinde sürdürüyor. Teknoloji devi, patentini aldığı cihazla, iğneye gerek kalmadan daha kolay ve acısız bir işlemle hastalardan kal almayı hedefliyor. Gazla çalışan bir mikropartikülle deriyi delen cihaz, negatif basınç uygulayarak haznesine bir miktar kan örneği çekiyor. Bileğe takılan bir başka cihazla uyumlu çalışması planlanan kan alma cihazı böylece hasta veya doktorlara daha hızlı ve daha basit test sonuçları sunacak. Ancak bu yolla elde edilen kan miktarı “örnek” sayılabilecek bir miktarda olduğu için iğneyle kan almanın yerine geçeceğini söylemek zor.
3D yazıcıyla üretilen ilk titanyum kafatası bir hastaya nakledildi
Çinli doktorlar, üç yaşındaki bir kız çocuğuna 3D yazıcıda üretilen titanyum kafatası nakletti. Kafatası 3D veri ve bilgisayar tomografisi kullanılarak basıldı. Hollandalı doktorlar 3D yazıcıda üretilen ilk kafatası naklini geçtiğimiz yıl gerçekleştirmiş ve Utrech Üniversitesi Medikal Merkezi’ndeki ameliyatta bir hastanın kafatası şeffaf plastik protezle değiştirilmişti.
Küba, HIV virüsünün anneden bebeğe geçişini engelledi
Dünya Sağlık Örgütü, Küba’nın anneden bebeğe AIDS hastalığına sebep olan HIV virüsünün geçmesini engellemeyi başardığını duyurdu. Bebeklerin doğumda ya da emzirme sırasında HIV virüsünü kapabileceği bilinirken, Küba’nın geliştirdiği ilaçla virüsün bulaşma riskinin yüzde 1’in altına indiği bildiriliyor. Küba’nın benzer şekilde frengi virüsünü de engellediği söyleniyor.
