Türkiye’de bugün 22 milyon sigara kullanıcısı-bağımlısı olduğu biliniyor. Sigaranın sağlığa zararlarının bilincine varan Türk halkı, Sağlık Bakanlığı’nın da başlattığı kampanyanın etkisiyle sigarayı bırakmak için tedavi olmak istiyor.
1995’den bu yana AMATEM çatısı altında sınırlı sayıda başvuruyla yürütülen sigarayı bıraktırma çalışmaları 2011 yılında adeta rekora koştu. Ekim 2010’dan bu yana hizmet veren Sigara Bıraktırma Kliniği’nde yıl boyunca toplam 10.000 poliklinik yapılırken, Sağlık Bakanlığı 250.000 kutu ilacın ücretsiz olarak dağıtımını gerçekleştirdi.
Türkiye’de yaklaşık 22 milyon sigara kullanıcısı-bağımlısı bulunurken, Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları E. A. Hastanesi’ne (BRSHH) yapılan başvurularda en sık görülen bağımlılık türü de ‘sigara bağımlılığı’ olarak dikkat çekiyor.
BSHH Sigara Bıraktırma Polikliniği Sorumlusu Uzm. Dr. Cem Tüz, “Sigara, teknik adıyla ‘Tütün Bağımlılığı’ sanıldığından çok daha sert ve baş etmesi de o derecede güç olan bir bağımlılık… Eğer bu bir hastalık olarak ele alınırsa -ki öyledir- ülkemizdeki en yaygın hastalıktır” diyor.
Sigaranın tek bir kez kullanmakla bağımlılık oluşturma potansiyeli diğer bağımlılık yapıcı maddelerden yüksek olduğunu belirten Tüz, şöyle devam ediyor: “Sigara bağımlılığı tek başına görülebildiği gibi, diğer bağımlılıklarla da birlikte de görülebilmekte ve onların gelişim ve ilerlemelerinde basamak oluşturabilmektedir. Doğaldır ki, bu sigara kullanan herkesin bir başka bağımlılığa geçeceği anlamında değildir. Sigara Bağımlılığı genel sistemik hastalıklara zemin hazırlaması yönünden de toplum sağlığı açısından önem kazanmaktadır. Başta solunum sistemi olmak üzere, kalp-damar, sindirim, üreme ve diğer tüm sistemlerde olumsuz etkileri bulunmaktadır.”
Kitlesel tedavi çok yeni
Türkiye’de Sigara Bağımlılığı’nın kitlesel olarak tedavisinin geçmişinin henüz çok yeni olduğunu hatırlatan Tüz, “Yıllarca sigaranın zararlarının anlatılmaya çalışılmasına rağmen konu iyi niyetten öteye geçemedi. İlk kez T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından başlatılan çalışmalar, bizzat Sağlık Bakanı Recep Akdağ’ın öncü çabalarıyla kitlesellik ve ivme kazanmıştır. Sağlık Bakanlığı 2011 yılı içinde 250.000 kutu ilacın sigara bıraktırma polikliniklerinde ücretsiz dağıtımını sağlamıştır. İlaç verilen kişilere bir yılın sonunda telefonla ulaşıp bırakma oranlarının öğrenilmesi bakanlığın çalışmaları arasındadır” diye konuşuyor.
BRSHH’ta 1995 yılında başladı
Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları E.A. Hastanesi’nde Sigara Bağımlılığı tedavisi 1995 yılında AMATEM Kliniği’nde başladığını dile getiren Tüz, şunları kaydediyor: “Hastanemizde Sigara Bağımlılığı tedavisi 1995 yılında AMATEM Kliniği’nde başlamıştır. Uzun yıllar kişisel çabalar ile sınırlı sayıda hasta kabulü ile yürütülmüştür. Bakanlığımızın sigara konusunda her alanda başlattığı çağdaş atılımların bir parçası olarak hastanemizde de AMATEM Kliniği içinde Ekim 2010 tarihinde ‘Sigara Bıraktırma Polikliniği’ hizmete girmiştir. Polikliniğimiz halen haftanın beş günü randevu esasına göre hasta kabul etmektedir. Toplam üç hekim tarafından yürütülen poliklinik hizmetimizin kapasitesi günlük 100 hasta sayısını zorlamaktadır. 2011 takvim yılı içinde toplam 10.000 poliklinik yapılmıştır. Ocak 2012 poliklinik sayısı 1.700 civarında olup, 2012 yılı hedefimiz 20.000 polikliniktir. Uzun yıllar kişisel çabalarla sınırlı sayıda hasta kabulüyle yürütülen çalışmalar, Ekim 2010’da AMATEM Kliniği içinde hizmete giren ‘Sigara Bıraktırma Polikliniği’nde sürüyor.”
Nasıl tedavi yapılıyor?
BRSHH Sigara Bıraktırma Polikliniği’ndeki tedavi, “Nikotin Bağımlılığı”nın çağdaş bilimsel tedavi esaslarına dayanıyor. Farmakoterapi diye adlandırılan çeşitli ilaç tedavileri, Nikotin Replasman Tedavisi denilen nikotin bantları, nikotin sakızları, nikotin pastilleri tedavinin genel tıbbi kısmını oluşturuyor. Ayrıca haftanın bir günü de deneyimli terapi hemşireleri tarafından kognitif terapi esasına dayalı toplam dört seanslık psikoeğitim diye tanımlanabilecek destek tedavi bulunuyor.
